Uit 2000 jaar oude zaden die zijn gevonden in de woestijn van Judea, nabij Jeruzalem, zijn zeven nieuwe dadelpalmen gegroeid. Het zijn de oudste zaden die ooit zijn ontkiemd.
De zaden behoren tot een verzameling van honderden zaden die zijn ontdekt in grotten en in een oud paleis dat in de eerste eeuw voor Christus is gebouwd in opdracht van koning Herodes I de Grote. Eerder had het onderzoeksteam van medicinale-planten-expert Sarah Sallon van het Louis L. Borick-onderzoekscentrum in Jeruzalem al een enkele dadelpalmboom uit de zaden gekweekt. De groep is er nu in geslaagd om nog eens zes dadelpalmen te laten ontkiemen.
De onderzoekers hebben de oude zaden eerst in water laten weken. Ze voegden hormonen toe die de ontkieming en de groei van wortels bevorderden en plantten de zaden vervolgens in een gebied dat onder quarantaine is.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Het team gebruikte koolstof-14-datering om vast te stellen dat de zeven zaden allemaal rond de 2000 jaar oud zijn. Genetische analyse toonde aan dat enkele zaden afkomstig waren van vrouwelijke dadelpalmen die waren bestoven door mannelijke palmen uit verschillende gebieden. Dit duidt erop dat het volk dat in die tijd in Judea de bomen cultiveerde, geavanceerde plantenveredelingstechnieken gebruikte.
Zoet en sappig
In historische verslagen wordt gesproken over de dadels van palmen uit deze regio. Ze worden geroemd om hun grote omvang, zoete smaak en medicinale werking. Zo schrijft de Romeinse schrijver Plinius de Oudere dat hun ‘opvallende eigenschap het smeuïge sap is dat eruit sijpelt, en een extreem zoete wijnachtige smaak, zoals van honing.’ In tegenstelling tot Egyptische dadels konden deze vruchten lang worden bewaard, wat betekent dat ze naar het hele Romeinse Rijk werden geëxporteerd.
Sallon en haar collega’s stelden vast dat de zaden van oude dadels uit Judea groter zijn dan die van moderne soorten, wat vaak wijst op grotere vruchten. Ze hopen nu de oude vruchten opnieuw tot leven te wekken door de vrouwelijke palmen te bestuiven.
De dadelpalmteelt in Judea kwam in de 1e en 2e eeuw na Christus tot een einde, na oorlogen met Rome. Sallon denkt dat de hete, droge omstandigheden van de woestijn van Judea eraan hebben bijgedragen dat de oude zaden zo lang en zo goed bewaard zijn gebleven.
Records
Totdat deze palmen (Phoenix dactylifera) ontkiemden, was het oudste gekiemde zaadje ter wereld een 1300 jaar oud lotuszaadje uit de bedding van een opgedroogde meer in China. In 2012 kweekten Russische onderzoekers een bloem uit 30.000 jaar oud fruitweefsel dat ze hadden gevonden in de bevroren bodem van Siberië.