Glaskikkers verzamelen bijna 90 procent van hun bloed in hun lever als ze slapen. Zo maken ze zichzelf twee keer zo transparant, zonder dat ze daar blijkbaar nadelige gevolgen van ondervinden.
Glaskikkers vergroten hun transparantie tot wel 61 procent door het leeuwendeel van hun bloed in de lever op te slaan tijdens hun slaap. Onderzoekers willen ontdekken hoe ze dat doen zonder dat het opgehoopte bloed tot bloedstolsels leidt. Dat zou kunnen helpen bij het voorkomen van bloedstolsels bij mensen en andere dieren.
Semi-transparant
De tropische amfibieën, ongeveer zo groot als een mini-Mars, brengen hun dagen grotendeels slapend op felgroene bladeren door. Als de nacht is gevallen, gaan ze op zoek naar voedsel. Omdat ze semi-transparant zijn, zijn de kikkers slecht zichtbaar voor roofdieren.
‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...
Maar vanuit een gezondheidsoogpunt is het verstoppen van je bloed een flinke uitdaging. De meeste dieren hebben een constante doorbloeding nodig om zuurstof naar hun weefsels te brengen.
’Transparantie is over het algemeen zeldzaam voor gewervelde dieren’, zegt fysioloog Jesse Delia van het Amerikaanse Natuurhistorisch Museum in New York. Alleen een paar vissoorten en amfibieën kunnen dat, inclusief dus deze glaskikkersoort Hyalinobatrachium fleischmanni. ‘Als ze geen groene huid op hun rug zouden hebben, zou je dwars door hun lichaam heen zelfs een krant kunnen lezen’, zegt Delia.
Krant lezen
Toen hij zag dat de diertjes tijdens hun dutjes veel transparanter waren dan in een wakkere toestand, besloot hij samen met collega’s nader onderzoek te doen. Om de lichtdoorlatendheid van de kikkers te meten, schenen ze licht van verschillende golflengtes op rustende en wakkere dieren. De slapende kikkers bleken 61 procent transparanter te worden.
Delia en zijn team gebruikten zogeheten foto-akoestische beeldvorming om de bloeddoorstroming in kaart te brengen. Bij deze techniek worden laserpulsen op de kikkerlichaampjes gericht, waarna de weefsels de energie daarvan omzetten in warmte- en geluidsgolven, die met een soort echo-apparaat in beeld gebracht worden.
Zwellende lever
Zo ontdekten ze dat de levers van glaskikkers gemiddeld 40 procent groeiden als ze slapen. Zo konden de dieren 89 procent van hun rode bloedcellen verstoppen. Zodra ze wakker werden, en de bloedsomloop weer op gang kwam, krompen hun levers en werden ze weer minder doorschijnend.
‘Ze verstoppen niet een klein beetje bloed, maar bijna alles’, zegt bioloog Karen Warkentin van de universiteit van Boston, die niet bij het onderzoek betrokken was. ‘Dat vind ik behoorlijk indrukwekkend.’
Bij veel gewervelde dieren heeft het samenpakken van rode bloedcellen al snels een bloedstolsel tot gevolg, wat leidt tot schadelijke trombose. Maar deze amfibieën lijken helemaal geen last te hebben van schadelijke bijeffecten. Delia zegt nog niet zeker te weten hoe dat komt, maar hij en zijn team hopen alvast dat hun onderzoek een volgende stap is in de richting van de behandeling van trombose.