Het Engelse Hogerhuis heeft de voorstellen van de Blair-regering om de ‘Human Fertilisation and Embryology Act’ uit 1990 te verruimen, goedgekeurd met een ruime meerderheid. Hierdoor wordt therapeutisch klonen vanaf 1 februari mogelijk.
Op maandagnacht 22 januari stemden 212 leden van het Britse ‘House of Lords’, het Hogerhuis, voor het regeringsvoorstel. Slechts 92 stemden tegen. Daarmee werd de laatste hindernis genomen om de befaamde ‘Human Fertilisation and Embryology Act’ uit 1990 te verruimen. Deze wet staat wetenschappers en artsen toe vroege embryo’s en embryonale cellen te gebruiken in hun zoektocht naar remedies tegen vruchtbaarheidsproblemen of ongeneeslijke genetische aandoeningen. In de praktijk gaat het meestal om overtallige embryo’s van in-vitrofertilisaties of wel reageerbuisbevruchtingen. Veelal worden die gedurende een periode ingevroren; als de ouders geen toekomstige zwangerschappen meer willen, kunnen ze kiezen tussen de embryo’s te laten vernietigen of ze af te staan voor onderzoek.
De Blair-regering wil het toepassingsgebied van de wet verruimen. Ze wil onderzoek toestaan dat nagaat of embryonale stamcellen ernstige, veelvoorkomende aandoeningen zoals de ziektes van Parkinson en Alzheimer kunnen genezen. Tegelijkertijd wenst men kerntransplantatie toe te laten, maar alleen voor therapeutische doeleinden. Kerntransplantatie is de techniek waarmee Dolly werd gekloond.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Hellend vlak
Vele oppositieleden zien in de laatste toevoeging een eerste stap naar het reproductief klonen van mensen. Lord Hunt, minister van gezondheid, ontkent dit: ”Reproductief klonen is en blijft verboden in Groot-Brittannië. We zullen het nooit toelaten, in geen enkel geval.” Artsen, onderzoekers, patiëntenverenigingen en progressieve politici reageren daarentegen enthousiast op de positieve uitslag in het Hogerhuis. Zij zien het stamcelonderzoek als de meest veelbelovende ontwikkeling om chronische aandoeningen te genezen.
“De parlementsleden hebben de juiste ethische keuze gemaakt,” zegt Evan Harris, liberaal democraat en actief verdediger van het voorstel. “Het was de bedoeling om onderzoek met embryonale stamcellen toe te laten in de zoektocht naar behandelingsmethoden voor een aantal verschrikkelijke aandoeningen. Tegelijkertijd bepaalt de wet dat we zorgvuldig toezien op het onderzoek. Elk onderzoeksvoorstel zal immers tot in de details worden doorgelicht in ethische commissies. De ‘Human Fertilisation en Embryology Authority’ en de ‘Human Genetics Commission’ zullen als onafhankelijke instellingen al het onderzoek op de voet volgen. Dat heft nu juist het argument van het hellend vlak op. Het zijn de democratisch verkozen politici in het parlement die bepalen hoever men gaat in deze ontwikkelingen, niet de individuele wetenschapper.”
Conservatieve parlementsleden hebben nog getracht om het voorstel te amenderen met een vertragingsclausule die de verruiming van de wet uit 1990 zou uitstellen. Zij wilden meer tijd om de ethische implicaties van het voorstel in detail te bespreken en de wetenschappers de tijd te geven om uit te zoeken of al dat gesleutel aan embryo’s wel nodig is. Dr Michael Jarmulowicz, woordvoerder van de vereniging voor katholieke artsen, vertelde de BBC dat recent onderzoek suggereert dat men met stamcellen van volwassenen even goed kan behandelen en genezen. Het is volgens hem mogelijk dat we over enkele jaren met spijt terugkijken op deze parlementaire beslissing als blijkt dat we even veel bereiken met volwassen stamcellen. Dan zou het zonde zijn van al die embryo’s waarop geëxperimenteerd is.
De overgrote meerderheid van de Lords wilde echter niet ingaan op de amendering. Ze stelden wel een commissie in waarin alle standpunten nog eens worden toegelicht en uitgepraat. Deze commissie zal de minister verder adviseren, maar heeft geen rechtstreekse invloed op de besluitvorming. Op 1 februari wordt de nieuwe wet van kracht en kunnen onderzoekers de eerste onderzoeksvoorstellen indienen.
Groot-Brittannië is het eerste Europese land dat therapeutisch klonen expliciet toestaat en reguleert via een wetgeving. Het lijkt er niet op dat andere Europese landen het voorbeeld snel zullen volgen. In de diverse nationale parlementen is er weinig beweging rond dit thema, terwijl de Europese instellingen, met name het Europees Parlement en de Raad van Europa, eerder een remmende factor zijn in de uitbreiding van embryo-onderzoek en therapeutisch klonen.
Meer informatie
BBC-website
