Stamboomonderzoek helpt Rotterdamse promovendus met zijn zoektocht naar de oorzaken van diabetes.
Niet alleen hedendaags bevolkingsonderzoek leert ons meer over het ontstaan van aandoeningen zoals suikerziekte, maar ook het verleden heeft hierover genoeg te vertellen. Dit ontdekte Norbert Vaessen, promovendus aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, tijdens zijn promotieonderzoek. Dankzij een soort stambomenonderzoek vond hij vier stukken DNA die waarschijnlijk suikerziekte veroorzaken.
Suikerziekte (diabetes mellitus) is een zogenaamde complexe genetische aandoening. Dit houdt in dat zowel omgevingsfactoren als genetische factoren een rol spelen bij het ontstaan van deze ziekte. Vaessen gebruikte een genetisch geïsoleerde populatie om de genen op te sporen die een rol spelen bij het ontstaan van diabetes. Door het beperkte aantal voorouders en de minimale immigratie gedurende de laatste driehonderd jaar was deze bevolkingsgroep uitermate geschikt voor het onderzoek.
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Maar liefst drieënveertig patiënten met type-1-diabetes (jeugd-diabetes) en honderdzeventien patiënten met type-2-diabetes (ouderdomsdiabetes) bleken allemaal met elkaar verwant te zijn via één gezamelijke voorouder die in het begin van de 18e eeuw leefde. Door het erfelijk materiaal van al deze patiënten en hun familieleden te onderzoeken toonde Vaessen vier stukken DNA aan die mogelijk een gen bevatten dat een rol speelt bij het ontstaan van diabetes.
Vaessen toonde ook aan dat een tekort van het hormoon insuline-achtige groeifactor (IGF-I) een verhoogd risico op ouderdomsdiabetes met zich meebrengt. Tevens bleken mensen met een verlaagde IGF-I-productie meer risico te lopen op een hartinfarct. Eerdere studies toonden al een gemiddeld lagere IGF-I-concentratie aan maar legden dit oorzakelijke verband nog niet vast. Onderzoek naar het gebruik van IGF-I als medicijn om diabetes te voorkomen, gaat nu van start.
Ellen Althuizen
