Vol ongeloof reageren biofysici op een uitzinnige bewering van Nobelprijswinnaar Luc Montagnier: dat DNA-moleculen informatie kunnen teleporteren.
Een vergissing, een onderzoeksfout, ‘zieke wetenschap’ zelfs. Geen goed woord hebben genetici en natuurkundigen over voor een nu al geruchtmakende publicatie van de 78-jarige Franse viroloog Montagnier.
Wat de mede-ontdekker van het aidsvirus HIV en winnaar van de Nobelprijs in de geneeskunde (2008) meent te hebben aangetoond, is dan ook bepaald ongewoon. Volgens Montagnier beïnvloeden virussen en bacteriën hun omgeving door een ‘quantumafdruk’ van zichzelf te teleporteren.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Montagnier gaat niet over één nacht ijs. Tien jaar onderzoek, tientallen experimenten en drie publicaties is hij al met het spookachtige verschijnsel bezig. En hij komt er niet langer omheen, vindt hij. Er is hier sprake van het exotische natuurkundige verschijnsel ‘quantumteleportatie’.
Zuiver water
Montagnier kwam op het idee toen hij jaren geleden probeerde virusdeeltjes van bacteriën te scheiden, schrijft hij in een voorlopige publicatie op de wetenschappelijke website Arxiv.org. Steeds als hij de bacteriën wegfilterde, trof hij ze toch weer aan in de buurt van de virussen.
Dat heeft hij nu met een experiment nagebootst. Daarbij neemt hij twee reageerbuizen, één met verdund DNA erin en één met zuiver water. Zet het buisje met het DNA in een generator die een zeer laagfrequente elektromagnetische golf van 7 Hertz uitzendt (het menselijk gehoor komt niet lager dan 20 Hertz). Wacht achttien uur, en onderzoek het steriele water. Twaalf keer voerde Montagnier het experiment uit, en twaalf keer vond hij hetzelfde: sporen van DNA in het ‘lege’ buisje.
Sporen, want DNA-moleculen zelf vond hij niet; alleen genetische informatie, die blijkbaar in het water ‘rondzweefde’. Die genetische informatie kwam alleen naar voren als hij het water ‘aflas’ met enzymen, met een veelgebruikte methode genaamd polymerase-kettingreactie (PCR). Dat kan alleen maar betekenen dat het DNA een soort informatie-afdruk van zichzelf rondstuurt, aldus Montagnier.
Viraal DNA
Hij beroept zich op de quantummechanica: bij sommige experimenten kunnen ook deeltjes kleine beetjes informatie naar een andere locatie lekken. Een verschijnsel genaamd ‘quantumteleportatie’, dat inmiddels in talloze laboratoria wordt onderzocht.
In de natuur gaat het zo ook, denkt Montagnier. Hij wijst erop dat hij al vaker heeft gemeten dat er rondom virussen, bacteriën en zelfs kleine snippers DNA elektromagnetische velden hangen, met een frequentie tussen de 500 en 3000 Hertz. Voor viraal DNA ligt die frequentie veel lager.
Nobelprijswinnaar of niet, de internationale onderzoeksgemeenschap gelooft er niets van. De experimenten van Montagnier doen dan ook denken aan allerlei affaires waaraan wetenschappers niet graag worden herinnerd: de inmiddels ontkrachte ontdekking van Jacques Benveniste dat water een ‘geheugen’ zou hebben, of de bewering van Rupert Sheldrake dat organismen informatie over zichzelf in een ‘morfogenetisch veld’ zouden opslaan.
‘Hij geeft niet veel onderzoekscijfers, en ik geloof zijn verklaring niet’, zei Jacqueline Barton, een expert op het gebied van elektrische geleiding van DNA tegen journalisten. ‘De Nobelziekte slaat weer toe’, schrijft het sceptische weblog Respectful Insolence.
Teleportatie
Anderen zijn milder in hun oordeel. Zoals de Canadese biofysicus Greg Scholes, die eerder aantoonde dat planten bij fotosynthese gebruik maken van quantumeffecten – een bewering die biologen overigens wél algemeen accepteren. ‘De biologische experimenten zijn intrigerend. Ik zou ze niet zomaar afwijzen.’ Maar ook dergelijke meer open wetenschappers denken dat het veel logischer is dat Montagnier zijn reageerbuizen niet goed had schoongemaakt.
De zaak wordt niet geholpen door het feit dat er heel rare kantjes aan Montagniers experiment zitten. Zo blijkt de ‘teleportatie’ alleen te werken bij geringe hoeveelheden DNA, en is het niet logisch dat de teleportatie bijna een etmaal duurt.
Maar de bejaarde Nobelprijswinnaar formuleert het keurig: laat andere wetenschappers het ook maar eens proberen. ‘Er zijn hier interessante vragen te stellen en mogelijk te beantwoorden.’