Worden de strepen op het oppervlak van Mars veroorzaakt door stromend water of glijdend stof? Over die vraag discussiëren wetenschappers al jarenlang. Uit een nieuw onderzoek blijkt dat het allebei klopt.
‘Terugkerende hellinglijnen’ (RSL’s) zijn donkere strepen die tijdens de warmste delen van het jaar langs de zijkanten van kraters op Mars lijken te stromen. Toen planeetwetenschapper Janice Bishop van het SETI Institute in Californië en haar collega’s het vreemde gedrag van zoute sedimenten op Antarctica bestudeerde, realiseerde ze zich dat soortgelijke processen de RSL’s op Mars konden veroorzaken.
De onderzoekers testten hun idee op bodems die vergelijkbaar waren met die op Mars. Toen ze een kleine hoeveelheid water op de bodem aanbrachten, zakte dat water door de grond en kwam het zout naar de oppervlakte. Zo ontstond er een korst met luchtzakken eronder. Die luchtzakken vormden toen de zouten uitzetten door het water en vervolgens weer samentrokken.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
‘Het is als een kruidenmix met zout erin: voeg een klein beetje water toe en het wordt knapperig en blijft overal aan kleven’, zegt Bischop.
Stofstormen
Recente waarnemingen van het oppervlak van Mars toonde aan dat RSL’s vaker optreden na stofstormen. Door stof op dunne, zoute korstjes te dumpen, kunnen ze in de luchtzakken eronder vallen. Dit kan leiden tot een instorting. Vervolgens glijdt meer stof bergafwaarts, wat de RSL’s veroorzaakt.
‘Die korstjes en zinkgaten kunnen echt tot rare onstabiele oppervlakken leiden’, zegt Bishop. ‘Als je een kwetsbaar oppervlak hebt en het wordt gezandstraald door een stofstorm, kunnen er aardverschuivingen ontstaan.’
Graven op Mars
‘Het hele RSL-verhaal is ingewikkeld, omdat we het niet kunnen testen op Mars, zegt Bischop. De rovers die hier zijn geweest, kunnen maar een paar centimeter onder het oppervlak graven. Ze kunnen ons dus niets vertellen over de processen die volgens Bishop en haar collega’s RSL’s kunnen veroorzaken.
De Rosalind Franklin-rover, die gepland staat om in 2022 te lanceren, zal echter wel in staat zijn om dieper te graven. Wie weet kan die rover het mysterie oplossen.