De USS Enterprise, ’s werelds meest bekende sterrenschip, is net op tijd voor zijn vijftigste verjaardag gerestaureerd door het Smithsonian Instituut in de Verenigde Staten.
‘Er zitten breuken in de romp van deck 4, 5 en 11, kapitein. De nacelle aan stuurboordzijde is over de lengte gescheurd en de brug heeft een paar helse dreunen gehad!’ De zinnen lijken afkomstig uit een aflevering van Star Trek, waarbij een getroffen USS Enterprise zich staande probeert te houden. Alleen blaast de nacelle houtsnippers in plaats van plasma en is het geen schade gemaakt door een Faser, maar verf die loslaat.
Dat komt doordat deze Enterprise 3,5-meter lang is, negentig kilo weegt en vijftig jaar geleden gebouwd is als model voor de originele Star Trek-serie. Tegenwoordig wordt in de sciencefiction veel gebruikgemaakt van computer-gegenereerde beelden en kunnen we ons dit van hout gemaakte ruimteschip nauwelijks voorstellen.
‘Een AI-systeem moet kunnen zeggen: dat is geen goed idee’
Het is belangrijk dat we AI-systemen kunnen vertrouwen. AI-onderzoeker Pınar Yolum stelt dat betrouwbare AI-systemen bezwaar moeten kunnen maken tege ...
‘Veel meer dan wat hout was er niet nodig,’ zegt Margaret Weitekamp, curator en cultuurhistoricus van de nieuwe Boeing Milestones of Flight hal van het Smithsonian Nationaal Lucht en Ruimte Museum in Washington DC. ‘Verder heb je plexiglas, plastic mallen en goed schilderwerk nodig. Als je een ruimteschip op de tv wilde, dan moest hem zelf bouwen en filmen.’
De ontwerper van de Enterpise, Tweede Wereldoorlog-piloot Matt Jefferies, lapte alle regels van de sciencefiction aan zijn laars. ‘Niks vliegende schotels, niks spitse raketten,’ zegt Weitekamp. ‘Hij paste logica uit de vliegtuigenwereld toe: welk doel dienen de onderdelen? Dit is de motor, dit is de brug… Het moest er doordacht uit zien.’
De brug van het modelschip bevond zich boven op de schotel, met gekromde gangen. De machinekamers zaten eronder, tussen de motoren. Jefferies bedacht ook de Jefferies tubes. Via deze tunnels tussen de machinekamers kon de bemanning door het binnenste van het schip kruipen om reparaties aan het schip uit te voeren of om zich te verstoppen voor een invasie van Romulans.
In de afgelopen jaren heeft het museum het ruimteschip maar sporadisch laten zien, meestal hangend aan het plafond. Het modelschip, dat gebouwd was voor een studio, had er zwaar onder te lijden: het begon door te zakken. Het frame begon uit elkaar te scheuren, de nacellen kantelden achterover door hun eigen gewicht en de verf barstte doordat het hout eronder uitzette en kromp door warmte en vocht.
Nog erger van dichtbij
Weitekamp maakte zich veel zorgen over het herstel van het origineel, gemaakt door modelbouwer Richard Dayton. ‘Als je van dichtbij keek, zag je alle barstjes van waar er op het plexiglas gehamerd was. Sommige delen waren verbrand, andere waren nog niet af en niet gepolijst.’
Bestel in onze webshop.
Het modelschip werd binnen twee jaar gerepareerd, net op tijd voor het 50-jarige jubileum van de eerste aflevering van Star Trek op 8 september. Weitekamp maakt zich geen zorgen meer: ‘We hebben zo veel gedaan,’ zegt ze. In de nieuwe versie van het schip zijn zelfs de oude lampen vervangen door LEDs. De schilders die werkten aan de Enterprise (John Goodson, Bill George en Kim Smith) hebben elk op hun eigen manier bijgedragen. ‘Goodson is gefascineerd door brandplekken, roest en verkoling. Dat is terug te zien is de schijnbare gevechtsslijtage van het modelschip.’
Het is veelzeggend dat de Enterprise het enige object in de museumhal is dat uit de fictie stam. Weitekamp is zich hier erg bewust van. Ze wilde ‘een knipoog’ naar sciencefiction, met name naar Star Trek. Deze verwijzing speelt in op twee van de belangrijkste thema’s van het museum: fantasie en inspiratie. ‘Star Trek inspireerde de huidige generatie astronauten, net als Flash Gordon de Apollo astronauten inspireerde,’ zegt Weitekamp.
De tentoonstelling: Star Trek starship Enterprise, Smithsonian Nationaal Lucht en Ruimte Museum, Washington DC.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: