Astronomen hebben voor het eerst sterk bewijs gevonden voor afzettingen van waterijs op het oppervlak van de maan – en dit ijs ligt er mogelijk al drie miljard jaar.

ijs op de maan
Het waterijs op de maan houdt zich schuil in kraters die permanent in de schaduw liggen. Beeld: Pixabay/Ola/Joris Janssen

Het waargenomen ijs ligt in kraters op beide polen, in gebieden die permanent in de schaduw liggen. De temperatuur in die gebieden is een bitterkoude -163 graden Celsius. De vondst van makkelijk toegankelijk water op het maanoppervlak is goed nieuws voor het geval we er ooit een permanente basis vestigen.

In 2008 en 2009 uitgevoerde uv-metingen met spectrometers aan boord van de Chandrayaan-1, India’s eerste maansatelliet, hintten er al op dat schaduwgebieden op beide polen van de maan mogelijk water herbergen. Die signalen waren echter niet eenduidig. Ze konden net zo goed afkomstig zijn van geïsoleerde ionen die je soms in water vindt, zoals hydroxyl, en niet van het water zelf.

‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
LEES OOK

‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’

Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.

‘Onomstotelijk bewijs’

In dezelfde periode verzamelde Chandrayaan-1 ook nabij-infrarode straling die van het maanoppervlak afkwam. Die spectroscopische gegevens zijn nu geanalyseerd, wat mogelijk helpt de kwestie te beslechten. Drie opgevangen signalen uit schaduwgebieden op de polen van de maan komen precies overeen met die van bevroren water hier op aarde.

LEESTIP: Planeetonderzoek voor de zaterdagochtend. Sebastiaan de Vet €19,99. Bestel in onze webshop.

‘Onze waarnemingen zijn het eerste directe en onomstotelijke bewijs voor oppervlakte-ijs in de poolgebieden van de maan’, zegt Shuai Li van het Hawaii Institute of Geophysics and Planetology uit Honolulu, die het onderzoek leidde.

Het ijs komt slechts voor in 3,5 procent van de schaduwgebieden. In de gebieden waar het voorkomt bedekt het echter 30 procent van het oppervlak, zegt Li.

Schaduwgebieden

Li denkt dat het ijs er al lang ligt – tot wel drie miljard jaar. Dat is het moment waarop water niet langer vanuit het binnenste van de maan naar het oppervlak sijpelde en het bombardement van waterdragende planetoïden en meteorieten stopte.

Het grootste deel van het water dat toen op het maanoppervlak aanwezig was, moet uiteindelijk door vermenging weer de maan in zijn verdwenen of zijn verdampt door de warmte van de zon. Voor ijs in de schaduwgebieden gaat dit verhaal echter niet op. ‘Alleen deze oude en dikke afzettingen kunnen het langer volhouden’, zegt Li.

‘Hun waarnemingen zijn behoorlijk overtuigend’, zegt Carle Pieters van Brown University uit Rhode Island in de VS. ‘Het aantonen van waterijs op het oppervlak van beschaduwde poolgebieden op de maan is een grote en opwindende stap.’

Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.

Lees ook: