Rivierkreeften vertonen roekelozer gedrag in rivieren en meren die sporen van antidepressiva bevatten. Hierdoor verstoren ze mogelijk hun ecosystemen.
Het wordt steeds duidelijker dat verschillende medicijnen uiteindelijk in onze wateren belanden doordat we ze uitplassen. Dat geldt ook voor antidepressiva als selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s). Deze pillen, die bijna een half miljoen Nederlanders gebruiken, worden op grote schaal ingezet om depressie en angst te verminderen.
Uit hun schuilplaats
In mensen zorgen SSRI’s voor verhoogd serotonine, een signaalmolecuul in de hersenen. Serotonine is ook aanwezig in veel andere dieren, waaronder rivierkreeften. Ecoloog Lindsey Reisinger van de Universiteit van Florida en haar collega’s vroegen zich af of de kleine hoeveelheid SSRI’s rivierkreeften minder angstig zouden maken, op dezelfde manier waarop de pillen mensen minder angstig maken.
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Reisingers team vergeleek het gedrag van rivierkreeften in twee kunstmatige waterstromen die waren opgetuigd voor het onderzoek. Een daarvan had sporen van het antidepressivum citalopram.
Als het medicijn aanwezig was, kwamen de dieren ongeveer twee keer zo snel uit hun schuilplaats om hun omgeving te verkennen. Ook zochten ze twee keer zo lang naar voedsel. ‘Ze verstoppen zich minder snel en gaan veel sneller op ontdekking in hun nieuwe omgeving’, zegt Reisinger.
Domino-effect
De toegenomen ‘moed’ van de rivierkreeften door de antidepressiva kan meerdere effecten hebben. Zo zouden ze kwetsbaarder kunnen zijn voor roofdieren als vissen en vogels, zegt Reisinger. Sommige soorten rivierkreeften zijn invasief in bepaalde gebieden, maar andere zijn bedreigd.
Als rivierkreeften meer tijd besteden aan het zoeken naar voedsel, zoals algen en bladafval, leidt dat verder misschien tot minder van dat organisch materiaal in het water. Dat zou een domino-effect op gang kunnen brengen in de ecosystemen.
Om dit probleem in te dammen, moeten mensen nooit overbodige medicijnen door de gootsteen of het toilet spoelen, zegt teamlid Alexander Reisinger, ook van de Universiteit van Florida. Het beste kun je ze terugbrengen naar de apotheek.
