Driemaal is ruimtescheepsrecht. Na twee mislukte pogingen is SpaceX erin geslaagd een raket na zijn missie veilig op aarde te laten landen, zodat hergebruik mogelijk is.
Baas boven baas. De Falcon 9-raket van SpaceX bracht elf satellieten in de juiste baan en keerde maandagnacht op een kaap in Florida met een Epke Zonderland-achtige landing rechtop terug op aarde. Daarmee overtrof SpaceX rivaliserend bedrijf Blue Origin, dat een maand geleden ook een raket weer veilig op aarde liet landen, maar die raket had geen satellieten afgeleverd.
Het was de eerste lancering van SpaceX sinds juni, toen een Falcon 9 een vrachtje naar het internationaal ruimtestation moest vervoeren, maar kort na de lancering ontplofte. Eerder al was bij twee missies de landing mislukt.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
SpaceX, opgericht door Tesla-CEO Elon Musk, verkeert al jaren in een wedloop met Blue Origin, opgericht door Amazon-CEO Jeff Bezos. Allebei proberen ze recyclebare raketten te ontwikkelen om ruimtevaart betaalbaarder te maken. ‘Welkom bij de club’, tweette Bezos dan ook na de geslaagde SpaceX-landing.
Zeemansgraf
Blue Origin vloog op 23 november al heen en weer naar de ruimte, maar wist zijn lading niet in een baan om de aarde af te leveren. Musk was er als de kippen bij om dat verschil in prestatie op Twitter uit te lichten. In een omloopbaan komen vereist een snelheid van minstens acht kilometer per seconde, iets waar veel meer brandstof voor nodig is dan een vlucht recht omhoog en omlaag.
De SpaceX-raket droeg satellieten van communicatiebedrijf Orbcomm bij zich. Nog nooit eerder was de eerste trap van een raket, na satellieten in omloop te hebben gebracht, teruggebracht naar een landingsplek dichtbij het lanceringspunt. De meeste raketten worden ontworpen voor eenmalig gebruik en krijgen na het afleveren van hun lading een zeemansgraf.
‘Hier bij SpaceX heerst een erg uitgelaten sfeer. Ik denk dat mensen door het dolle zijn’, zei Musk in een persconferentie. De Canadese astronaut Chris Hadfield schreef via Twitter dat de prestatie ‘een volledig nieuwe deur naar ruimtevaart opent’.
Het maken van een Falcon 9 kost een slordige 16 miljoen euro en voor de brandstof komt daar nog zo’n 200.000 euro bovenop. SpaceX zal niet proberen de gelande raket weer op te laten stijgen. Wel zal het bedrijf volgens Musk een statische vuurtest uitvoeren om te zien of alles nog naar behoren werkt.
Uitstel
SpaceX probeerde eerder twee keer een raket op een boot te laten landen. Beide keren kwam de raket te snel naar beneden, wat in één geval zelfs tot ontploffing leidde. Ditmaal kreeg het bedrijf toestemming van de Amerikaanse federale luchtvaartautoriteit om te landen op een aangewezen lanceringsplek die het voor regelmatig gebruik had gehuurd bij Cape Canaveral Air Force Station.
De lancering stond oorspronkelijk gepland op zondagavond, maar werd 24 uur uitgesteld nadat een wiskundig model had voorspeld dat uitstel de kans op een succesvolle landing met tien procent zou verhogen.
De laatste Falcon 9 die werd gelanceerd, ontplofte twee minuten na zijn lancering op 28 juni. In de bovenste trap van de raket brak een stang die in een brandstoftank een heliumfles omlaaghield. Dat zorgde ervoor dat de tank te veel onder druk kwam te staan en brak. Het was de eerste keer in 19 lanceringen dat de raket faalde.
Vloeibaar stikstof
Sindsdien heeft het bedrijf meerdere aanpassingen aan het ontwerp gedaan. De stuwkracht van de motoren werd verhoogd, het trapafscheidingssysteem werd verbeterd en de bovenste trap werd uitgerekt zodat die meer brandstof kan bevatten. De raket gebruikt nu ook extreem koud (-207 °C) vloeibaar zuurstof als aandrijving, wat compacter is en daardoor meer rendement oplevert.
SpaceX heeft als doel om in 2017 bemande missies met de Falcon 9 te lanceren. Uiteindelijk wil Musk miljoenen mensen naar Mars brengen.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Meer lezen: