Twee kunstmatige zoetstoffen, sacharine en sucralose, kunnen de regulering van de bloedsuikerspiegel na het eten belemmeren. Mogelijk is dit een gevolg van veranderingen in het microbioom.
Sacharine en sucralose zijn alternatieven voor mensen met stofwisselingsziekten zoals diabetes of voor mensen die willen afvallen. De zoetstoffen zijn meer dan 200 keer zoeter dan suiker, en bevatten weinig tot geen calorieën.
Jotham Suez van de Johns Hopkins-universiteit in de Verenigde Staten en zijn collega’s testten wat het effect was van vier suikervervangers op de bloedsuikerspiegel bij 120 volwassenen in Israël, die verder gezond waren. De deelnemers meldden dat ze in de zes maanden voorafgaand aan het onderzoek geen caloriearme zoetstoffen hadden geconsumeerd.
Bloedsuikertest
De deelnemers werden in zes groepen ingedeeld. Twee weken lang kregen de deelnemers in vier groepen drie keer per dag twee pakjes met respectievelijk aspartaam, sucralose, sacharine of stevia, vier verschillende kunstmatige zoetstoffen, in combinatie met glucose als vulstof. Een vijfde groep consumeerde gelijkwaardige hoeveelheden glucosepoeder tijdens dezelfde periode. De laatste groep kreeg geen supplement.
Alle deelnemers droegen tijdens de hele studie (en een week daarvoor en daarna) continu een bloedsuikermonitor. Op negen momenten in de studie deden de deelnemers een glucosetolerantietest, waarmee wordt gemeten hoe effectief het lichaam de bloedsuikerspiegel onder controle houdt na het consumeren van glucose.
Ieder mens een persoonlijk dieet
Gezondheidseconoom Milanne Galekop onderzocht gepersonaliseerde diëten. Zijn die echt de moeite en de kosten waard?
Pieken
De onderzoekers zagen bij mensen die sacharine en sucralose consumeerden gemiddeld aanzienlijke pieken in de bloedsuikerspiegel. De bloedsuikerspiegel bleef stabiel of daalde zelfs licht in alle andere groepen, zelfs bij degenen die dagelijks glucose consumeerden. Dat suggereert dat het niet de glucose-vulstof in de zoetstofpakjes is, die de bloedsuikerspiegel verhoogt, zegt Suez.
Na het eten van glucose is een verhoogde bloedsuikerspiegel te verwachten. Maar bij mensen met een verminderde bloedsuikerrespons is er een grotere stijging en blijft de glucosespiegel langer verhoogd, zegt hij.
Darmbewoners als aanstichter
Suez en zijn team analyseerden ook dagelijks ontlasting- en speekselmonsters van de deelnemers. Ze ontdekten dat alle vier de zoetstoffen de hoeveelheid en de soorten bacteriën in de mond en darm aanzienlijk veranderden, en ook hun activiteit. Ook namen ze wekelijks bloedmonsters. Hierin vonden ze overeenkomstige veranderingen in moleculen die bijproducten zijn van de spijsvertering, zogeheten metabolieten.
Sommige van de veranderingen in de bloedmetabolieten bij de sacharine- en sucralosegroepen zijn ook te zien bij mensen met diabetes of hart-en vaatziekten. Van sommige metabolieten is het bekend dat ze een rol spelen bij de afbraak van suikers.
Muizentransplantatie
De onderzoekers transplanteerden ook ontlastingmonsters afkomstig van vier groepen vrijwilligers in het spijsverteringskanaal van muizen, namelijk van mensen die sacharine, sucralose, glucose en geen supplement consumeerden. Op die manier wordt het microbioom, de combinatie van darmbacteriën, deels overgebracht op de muzien. Ze ontdekten dat transplantaties van de sacharine- en sucralosegroepen resulteerden in een stijgende bloedsuikerspiegel bij de muis na een maaltijd.
Dit wijst erop dat de veranderingen in het microbioom ten grondslag liggen aan de verhoogde bloedsuikerspiegel, zegt Suez. ‘De zoetstoffen zelf verhogen de bloedsuikerspiegel niet’, zegt hij, maar schaden waarschijnlijk het vermogen van het lichaam om de glucosespiegel na het eten te beheersen via mechanismen aangestuurd door het microbioom.
Drink water
De gevolgen van deze microbiële en metabolische veranderingen voor de gezondheid zijn nog onbekend. Suez hoopt dat toekomstig onderzoek zal helpen de samenhang te ontrafelen.
Cardiovasculair voedingsonderzoeker Alice Lichtenstein van de Tufts Universiteit in de Verenigde Staten zegt dat langdurigere onderzoeken nodig zijn om te bepalen of de geobserveerde bloedsuikerspiegelverhoging groot genoeg is om gezondheidsproblemen te veroorzaken.
‘We zeggen zeker niet dat we moeten overschakelen op met suiker gezoete dranken’, zegt Suez. ‘Die zijn onomstotelijk in verband gebracht met stofwisselingsziekten. Ik zou zeggen dat als mensen kunnen overgaan op water drinken, wat altijd de beste optie is.’
