Astronomen hebben de snelste ster ooit waargenomen. De ster S4714 cirkelt met 8 procent van de lichtsnelheid om het enorme zwarte gat in het centrum van de Melkweg. Dit zou volgens wetenschappers weleens de beste plek in ons sterrenstelsel kunnen zijn om de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein te testen.
Het is een lastige opgave om sterren waar te nemen die cirkelen om Sagittarius A*, het zwarte gat in het centrum van de Melkweg. Dit komt doordat ons sterrenstelsel steeds voller wordt naarmate je dichter bij het centrum komt. Sterrenkundige Florian Peissker van de Universiteit van Keulen en zijn collega’s bestudeerden de sterren in het galactisch centrum met de Very Large Telescope (VLT) in Chili.
Snelste ster
De wetenschappers ontdekten vijf nieuwe sterren die om Sagittarius A* cirkelen, waaronder S4714. Deze ster is extremer dan de andere. Zijn elliptische baan bevindt zich op een afstand van het zwarte gat die slechts 12,6 keer zo groot is als de afstand tussen de aarde en de zon. De ster beweegt met een snelheid van bijna 24.000 kilometer per seconde, oftewel 8 procent van de lichtsnelheid. Daarmee is S4714 de snelst bewegende ster ooit waargenomen.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Het uitzicht vanaf deze ster zou extreem zijn. ‘De hele hemel zou gevuld zijn met sterren’, zegt sterrenkundige Jessica Lu van de Universiteit van Californië te Berkeley. ‘Zelfs Sagittarius A* zou er niet uitzien als een groot zwart gat, maar als een heldere ster. Dit komt door al het materiaal dat het zwarte gat in wordt gezogen.’
Krom licht
Niet alleen het enorme zwarte gat en de heldere schijf van materie die erin valt, zijn te zien vanaf S4714. Je ziet ook de vreemde effecten van het licht dat wordt gekromd en uitgerekt, zegt Peissker. Deze effecten worden voorspeld door de algemene relativiteitstheorie, de theorie die de zwaartekracht beschrijft.
Het gebied rondom Sagittarius A* is de beste plaats om die theorie te testen, omdat de zwaartekracht van het zwarte gat enorm krachtig is. S4714 komt van alle bekende sterren het dichtst bij het zwarte gat. Hierdoor is deze ster een ideaal laboratorium voor zulke tests, zegt Peissker.
Sommige van deze tests zullen echter moeten wachten op krachtigere telescopen, zegt Lu. ‘Met de volgende generatie telescopen is het misschien een optie om de theorie te testen met S4714, maar ik denk dat de ster daar op dit moment niet helder genoeg voor is.’
