De 9500 jaar oude overblijfselen van een hond gevonden op een afgelegen eiland in de buurt van Siberië lijken verrassend veel op levende sledehonden in Groenland, zo heeft genetisch onderzoek uitgewezen. Deze ontdekking laat zien dat mensen meer dan 10.000 jaar geleden al honden fokten om sleden te trekken.
‘Wij dachten dat het een primitieve hond zou zijn, maar hij was al een flink eind op weg richting domesticatie’, zegt populatiegeneticus Mikkel Sinding van de Universiteit van Kopenhagen in Denemarken. ‘Dat was behoorlijk sensationeel.’
Nauwer verwant
Bij opgravingen van oude menselijke nederzettingen op Zjochoveiland ten noorden van Siberië zijn de overblijfselen van grote aantallen honden teruggevonden, en van voorwerpen die lijken op hondensleden. ‘Het is de vroegste plek in de geschiedenis waar de mens intensief gebruikmaakte van honden’, zegt Sinding.
‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...
Zijn team sequencete het genoom van de best bewaard gebleven hond gevonden op Zjochov. Hetzelfde deden ze voor een Siberische wolf van 33.000 jaar geleden en tien levende sledehonden afkomstig van verschillende plekken op Groenland. Vervolgens vergeleken ze de genomen met elkaar.
Daaruit bleek dat moderne sledehonden in Groenland – waarvan de voorouders zo’n 850 jaar geleden door Inuit naar het eiland toe werden gebracht – nauwer verwant zijn met de 9500 jaar oude Zjochovhond dan met andere honden of met wolven. ‘Het zijn grotendeels dezelfde honden die hetzelfde werk doen’, zegt Sinding.
De vondsten op Zjochov vormen het vroegste bewijs van honden die sleden trokken. Elders zijn echter ivoren voorwerpen gevonden die gebruikt kunnen zijn om teugels aan sleden te bevestigen. Sommige daarvan zijn 12.000 jaar oud.
Hybride dieren
De genomen laten ook zien dat sledehonden de afgelopen 9500 jaar geen DNA van wolven hebben opgedaan. ‘De moderne wolf maakt geen deel van ze uit’, zegt Sinding.
Dat is verrassend. Er zijn namelijk verschillende verslagen van sledehonden die hebben gepaard met wolven in Groenland, en die hybride dieren hebben voortgebracht. Dat suggereert dat deze hybriden onwenselijke eigenschappen hebben. Die zouden ervoor hebben gezorgd dat ze niet worden gehouden en niet mogen paren met sledehonden, stelt Sinding.
Sinding hoopte dat zijn werk meer zou vertellen over de oorsprong van de eerste honden, maar die blijft in nevelen gehuld. We weten dat het een nu uitgestorven soort wolf was. Waar en wanneer de mens die voor het eerst domesticeerde, is echter nog steeds onduidelijk.
Het onderzoek van Sinding en collega’s is gepubliceerd in Science.
