Verlaagde hormoonniveaus lijken verantwoordelijk voor de verhoogde kans op slaapapneu-symptomen bij postmenopauzale vrouwen.
Vrouwen van middelbare leeftijd met lagere oestrogeen- en progesterongehaltes dan gemiddeld hebben meer kans om tijdens het slapen te snurken, onregelmatig te ademen of naar adem te snakken. Dit zijn allemaal symptomen van slaapapneu.
De invloed van deze hormonen betekent dat gerichte hormoontherapie nuttig kan zijn voor vrouwen na de menopauze, zegt endocrinoloog Kai Triebner van de Universiteit van Bergen in Noorwegen.
'Stel een leeftijdsgrens in voor euthanasie bij psychisch lijden'
We moeten terughoudender zijn met het aanbieden van euthanasie bij psychisch lijden, stelt psychiater Jim van Os. Vooral bij jonge mensen.
Slaapdip
‘Vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen, maar op latere leeftijd is de levenskwaliteit van vrouwen relatief laag. Dit hangt samen met hun lage oestrogenen’, zegt Triebner. ‘Snurken en slaapgerelateerde ademhalingsproblemen dragen nog eens extra bij aan de lage levenskwaliteit.’
Onderzoekers vermoedden al langer dat slaapapneu te maken heeft met de menopauze, wanneer de hormoonspiegels dalen en de menstruatie ophoudt, zegt Triebner. Een paar kleine studies wezen op de concrete rol die de hormonen oestrogeen en progesteron spelen, maar Triebner en zijn collega’s wilden deze theorieën op grotere schaal testen.
Snurkonderzoek
Zijn team ondervroeg vrouwen over het functioneren van hun luchtwegen en hun levensstijl. De vrouwen, van wie sommigen nog niet in de menopauze waren, vulden vragenlijsten in over hun slaapgewoonten en gezondheid. Het onderzochte cohort bestond uit 774 voornamelijk witte vrouwen tussen de 40 en 67 jaar oud, in zeven Europese landen. Het team voerde ook klinische testen uit en nam bloedmonsters. Er deden geen pre- of postmenopauzale transmannen mee aan het onderzoek.
Bijna de helft van de vrouwen meldde dat ze een ‘storend gesnurk’ ondervonden, zegt Triebner. Daarnaast rapporteerde 14 procent een onregelmatige ademhaling en 13 procent hapte benauwd naar adem tijdens het slapen.
Minder hormonen
Bloedanalyses toonden aan dat het oestrogeen- en progesterongehalte van de deelneemsters sterk varieerde. Bij sommige vrouwen werden er in het bloed slechts enkele nanomol hormonen per liter gevonden, terwijl er bij anderen tot tienduizenden werden aangetoond. Deze variaties hielden duidelijk verband met slaapapneu, zegt de Noorse onderzoeker. Bij een verdubbeling van het gehalte aan oestron, een soort oestrogeen, hadden vrouwen 19 procent minder kans op snurken. Ook als het progesterongehalte verdubbelde, was de kans 9 procent lager.
Binnen de groep snurkende vrouwen was er een daling zichtbaar van 20 procent in de kans op een onregelmatige ademhaling als de oestrogeenspiegel verdubbelde. En een verdubbeling van de progesteronspiegel was gekoppeld aan een 12 procent lagere kans om wakker te worden met het gevoel te stikken.
Alle bevindingen zijn gecorrigeerd voor het stadium van de menopauze van de vrouwen, leeftijd, body mass index, rookgewoonten en opleidingsachtergrond, een aantal factoren die hormoonspiegels kunnen beïnvloeden.
Meer dan alleen snurken
De resultaten laten duidelijk een verband zien tussen de menopauze en slaapapneu. Dit is logisch, aangezien bepaalde soorten oestrogeen betrokken zijn bij de opbouw van ademhalingsspieren, en progesteron de ademhaling stimuleert, zegt Triebner.
Slaapapneu is een mogelijk ernstige aandoening die in verband wordt gebracht met hartaandoeningen en beroertes. Bovendien kan snurken leiden tot relatieproblemen, zegt Triebner, ‘Ik denk dat een gepersonaliseerde hormoonbehandeling na de menopauze een grote potentie heeft om de levenskwaliteit van veel vrouwen te verbeteren. Zeer waarschijnlijk zal het de slaapstoornis apneu sterk verbeteren.’
Toch is verder onderzoek nodig, zegt Triebner. ‘Wat voor de ene vrouw voordelig kan zijn, kan voor de andere mogelijk schadelijk zijn.‘
