Wetenschappers hebben sidderalen gefilmd terwijl ze uit het water springen om zware elektrische schokken uit te delen.
Foto: K.C. CataniaVanderbilt University
Meer dan 200 jaar geleden beschreef natuurkenner Alexander von Humboldt hoe sidderalen in het Amazonegebied uit het water sprongen en paarden aanvielen. De lokale bevolking bracht een groep van ongeveer 30 paarden en muilezels naar een kleine poel waar ze sidderalen uitdaagden om de paarden aan te vallen en zelfs te doden. Alexander beschreef deze methode als ‘vissen met paarden’ omdat de lokale bevolking de sidderalen na een aanval gemakkelijk kon vangen. Het verhaal van Von Humboldt werd door wetenschappers met een flinke korrel zout genomen. Niemand kon geloven wat hij beschreef.
Het verhaal gold nog lang als ongeloofwaardig. Maar nu staat het bewijs op film dat sidderalen uit het water kunnen springen en enorme schokken uitdelen aan predators.
Op zoek naar de vliegroute van de grote stern
Ecoloog Ruben Fijn bracht met gps voor het eerst uitgebreid het vlieggedrag van de grote stern in kaart. Zijn onderzoek laat ...
Experiment
Kenneth Catania van Vanderbilt University in Nashville zag de vissen opspringen toen hij sidderalen met een net probeerde te vangen zodat hij ze in zijn lab kon verplaatsen. ‘Ik was totaal verrast’, zegt hij. ‘Normaal gesproken doen sidderalen dit niet.’
Toen Catania zag hoe de sidderalen naar het net sprongen, dacht hij in eerste instantie dat ze het wilden ontwijken. ‘Soms kwamen ze met de helft van hun lichaam boven water’, zegt hij.
Maar hij ontdekte ook dat de sidderalen elektrische schokken met een hoog voltage uitdeelden. Daarbij hielden ze hun kin in contact met het net tijdens een sprong. Daarom deed hij een experiment in een aquarium waarbij hij de elektrische pulsen van de sidderalen kon meten.
In het aquarium hing hij een namaak-alligatorhoofd met led-lampjes. De lampjes gingen aan als een sidderaal aanviel.
Hoge sprong
De elektrische schokken die naar het alligatorhoofd werden gezonden waren sterker naarmate de sidderaal hoger sprong. Op video is te zien dat de punt van het elektrisch orgaan in aanraking bleef met het doelwit.
Sidderalen kunnen de kracht van hun schok niet aanpassen. Wel hebben ze andere manieren om een zwakkere of hevigere schok te geven. Ze proberen predators een directe schok te geven. Zo gaat minder elektriciteit verloren via het water. Dit effect is sterker wanneer een groter deel van hun lichaam uit het water is. Op de video is te zien dat de schok sterker is naarmate een sidderaal hoger springt.
Aanpassing
Catania ontdekte al eerder dat sidderalen complexe jachttechnieken hebben. Door het uitzenden van een specifiek patroon van elektrische pulsen kunnen ze zorgen dat prooidieren die zich doodstil houden zichzelf verraden door onwillekeurige spiertrilling. Een ander soort schok verlamt de spieren van de prooi zodat de sidderaal gemakkelijk kan toeslaan. De hoogte van hun sprong is nog een voorbeeld van hoe variatie kunnen brengen in de kracht van hun schok.
Catania denkt dat het gedrag een aanpassing is aan het leven in de Amazone. Tijdens het droge seizoen komt het water laag te staan en worden sidderalen gevangen in kleine waterplassen. Zo worden ze blootgesteld aan predators.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: