Tot voor kort kon alleen ruimtebedrijf SpaceX astronauten vanaf Amerikaanse bodem naar het internationale ruimtestation ISS vervoeren. Boeing wil daar verandering brengen. Afgelopen donderdag onderwierp het bedrijf zijn ruimtevaartuig Starliner aan een test: Starliner ging onbemand op weg naar het ISS. Op zaterdagochtend koppelde het vaartuig succesvol aan het ruimtestation.
Starliner vertrok op donderdag 19 mei van Cape Canaveral in Florida, boven op een Atlas V-raket. Hij arriveerde bijna 24 uur na de lancering bij het ISS. Nu de testmissie is geslaagd, betekent dat een einde aan het monopolie van SpaceX – voorheen het enige bedrijf dat astronauten van Amerikaanse bodem in een baan om de aarde kon sturen.
Roerig verleden
Het Starliner-vaartuig heeft zijn reis voltooid ondanks problemen met de stuwraketten. Twee van de twaalf stuwraketten begaven het toen Starliner zich in een baan om de aarde manoeuvreerde. Dat bleek geen groot probleem te zijn: back-up-stuwraketten zorgden ervoor dat het ruimtevaartuig zijn weg kon vervolgen.
AI-assistent kan 113-hulpverlening ondersteunen
Dataspecialist Salim Salmi maakte een AI-tool die 113-hulpverleners ondersteunt.
Het systeem is ontworpen om op reserve-onderdelen te kunnen terugvallen, zei Boeings programmaleider Mark Nappi op een persconferentie op 19 mei. ‘Hij presteerde zoals hij moest presteren. We hebben een veilig voertuig.’
Starliner heeft een roerig verleden achter de rug. In 2019 slaagde het vaartuig er niet in om het ISS te bereiken. Een defecte klok zorgde er toen voor dat de boosters van de raket niet goed aangingen na het lift-off-moment. In 2021 was opnieuw een lancering gepland, maar toen bleek enkele uren voor het lanceermoment dat kleppen waren aangetast door weersinvloeden. Daarop werd de lancering uitgesteld tot 19 mei 2022.
‘Een nieuw ruimtevaartuig de ruimte in brengen is altijd een uitdaging’, zegt ruimtevaartexpert Libby Jackson van de Britse ruimtevaartorganisatie. ‘[Ruimtevaartbedrijven] voeren testen uit om mogelijke problemen te achterhalen. Ze gaan niet naar het lanceerplatform zonder er zeker van te zijn dat ze er klaar voor zijn.’
Lijnvluchten
Nu Starliner het ISS heeft bereikt, is Boeing het tweede commerciële bedrijf dat Amerikaanse astronauten naar de ruimte kan brengen. De eerste bemande lancering van Starliner zal later dit jaar plaatsvinden.
SpaceX bracht in mei 2020 voor het eerst twee astronauten naar het ISS, aan boord van de Crew Dragon-capsule. Sindsdien zijn acht astronauten door SpaceX vervoert, op nog eens twee missies.
In 2018 was de Russische Sojoez-raket nog de enige manier om bij het ISS te komen. Toen de raket problemen vertoonde, ontstond het risico dat astronauten tijdelijk ‘vast’ kwamen te zitten op het ruimtestation. Voor de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA was dat een deel van de reden om een impuls te geven aan de commerciële ruimtevaartsector: ze wilden niet volledig afhankelijk zijn van Rusland. De invasie van Oekraïne maakt dat relevanter dan ooit.
‘Als je twee verschillende manieren hebt om in de ruimte te komen, heb je, als er problemen zijn met een van beide, nog een andere optie [om op terug te vallen]’, zegt Jackson. ‘Dat is echt belangrijk om ervoor te zorgen dat we het internationale ruimtestation veilig kunnen blijven gebruiken.’
