NASA-ruimtevaartuig Lucy is vorige week langs de kleine planetoïde Dinkinesh gevlogen. Haar eerste beelden laten zien dat er rond Dinkinesh een tweede, nog kleinere planetoïde draait.
Lucy is langs haar eerste planetoïde gevlogen. Het NASA-ruimtevaartuig heeft daarbij meteen een tweede planetoïde ontdekt.
Op 1 november vloog Lucy langs de kleine ruimterots Dinkinesh. Op de beelden die het ruimteschip naar de aarde heeft gestuurd, is te zien dat rond Dinkinesh een nog kleinere planetoïde cirkelt. Dat is de kleinste planetoïde in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter die ooit van dichtbij is waargenomen.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
16.000 kilometer per uur
De ontdekking kwam niet helemaal als een verrassing. Toen Lucy Dinkinesh de afgelopen weken naderde, leek de helderheid van de planetoïde op en neer te gaan. Dat duidt vaak op de aanwezigheid van een object dat eromheen draait.
Dinkinesh is zelf maar 790 meter groot. Haar nog kleinere kompaan was vanaf de aarde dus onmogelijk te zien. Zelfs Lucy was tot 1 november nog te ver weg om de aanwezigheid van deze natuurlijke satelliet te bewijzen.
Op die dag scheerde het ruimteschip op slechts 430 kilometer afstand van Dinkinesh. Daarbij had Lucy een snelheid van ongeveer 16.000 kilometer per uur. De foto’s die ze ondertussen maakte, onthulden dat de tweede planetoïde een diameter heeft van slechts 220 meter.
Trojanen van Jupiter
‘Dat het er twee zijn, maakt dit onderzoek nog spannender’, zei Lucy-onderzoeksleider Keith Noll van NASA’s Goddard Space Flight Center in Maryland in een verklaring. ‘In sommige opzichten lijken deze planetoïden op het koppel Didymos en Dimorphos, dat zich in de buurt van de aarde bevindt en door NASA onderzocht is met de DART-missie. Maar er zijn ook een paar echt interessante verschillen. Die zullen we nader bestuderen.’
Het hoofddoel van de scheervlucht was het testen van Lucy’s wetenschappelijke instrumenten. Het ging dan met name om het systeem dat de meetapparatuur op het doelwit gericht houdt terwijl het ruimteschip voorbij raast. Dat deze eerste beelden überhaupt iets laten zien, wijst uit dat het volgsysteem goed werkt. De overige gegevens van de ontmoeting worden ergens in de komende weken naar de aarde gestuurd.
Nu Lucy voorbij Dinkinesh en haar partnerplanetoïde is, is haar volgende doel de planetoïde 52246 Donaldjohanson. In 2025 zal Lucy deze ruimterots bezoeken, waarna ze doorreist naar de Trojaanse planetoïden van Jupiter.
Deze ‘Trojanen’ bewegen zich net voor en achter Jupiter in diens baan rond de zon. Het zijn waarschijnlijk kruimels die zijn overgebleven van de vorming van het zonnestelsel. Ze kunnen waardevolle inzichten bieden in hoe de planeten zijn ontstaan en zich daarna verder hebben ontwikkeld. In 2027 zal Lucy de Trojanen bereiken.
Update 13 november: Nieuwe beelden van Lucy hebben onthuld dat de kompaan van Dinkinesh, inmiddels Selam genaamd, op haar beurt ook weer uit twee delen bestaat. Het object is een pindavormige combinatie van twee ongeveer even grote rotsblokken die elkaar lichtjes aanraken. Astronomen begrijpen nog niet goed hoe zo’n combinatie kan ontstaan. Daarvoor moeten twee rotsblokken onwaarschijnlijk zachtjes tegen elkaar zijn gebotst.
