In een 2000 jaar oude graftombe in Spanje is een urn gevonden met de gecremeerde resten van een man, een gouden ring én ongeveer 5 liter witte wijn.
Een roodachtige vloeistof in een 2000 jaar oud Romeins mausoleum in Spanje is de oudst bekende vloeibare wijn. Dat volgt uit een chemische analyse van de vloeistof.
‘Ik was verrast en kon het niet geloven’, zegt scheikundige José Rafael Ruiz Arrebola van de Universiteit van Cordoba. ‘Het leek onmogelijk dat een vloeistof 2000 jaar lang in deze staat kon voortbestaan.’
Groen, groot, gedurfd
Wetenschappers hebben plannen voor ambitieuze riskante projecten in de strijd tegen klimaatverandering. Hebben die enige kans van slagen?
Eerder is in de buurt van de Duitse stad Speyer een verzegeld vat gevonden dat vermoedelijk ongeveer 1700 jaar oud is. Tot nu toe werd gedacht dat hierin de oudste wijn zit die we kennen – al is het vat nooit geopend.
Januskop
Het Spaanse graf werd in 2019 per toeval ontdekt in Carmona, een stadje bij Sevilla. Het dateert uit de eerste eeuw na Christus en behoorde toe aan een rijke familie.
De tombe bevat acht grafnissen die in de muren zijn uitgehouwen. Daarin zaten zes urnen van kalksteen, zandsteen of glas. Drie daarvan bevatten de gecremeerde overblijfselen van vrouwen, de andere drie die van mannen. Twee urnen dragen de naam van de overledene: Hispanae en Senicio.
Een van de glazen urnen heeft een loden omhulsel. Die bevat de botresten van een 45-jarige man. Ook zit er een gouden ring in met de beeltenis van de Romeinse god Janus met zijn twee gezichten. Tevens bevat de urn ongeveer 5 liter van een roodachtige vloeistof.
WVO’tje
Ruiz Arrebola en zijn team ontdekten dat deze vloeistof een zuurgraad heeft van 7,5. Dat is veel minder zuur dan gewone wijn. Dat duidt op sterk verval in de loop der eeuwen.
De mineralen in de vloeistof zijn vergelijkbaar met die in moderne Spaanse sherry’s. Ook zitten er zeven natuurlijke antioxidantverbindingen in die uitsluitend in wijn zijn te vinden.
De vloeistof bevat geen syringinezuur. Die stof ontstaat wanneer een bepaald pigment in rode wijn ontbindt. De afwezigheid daarvan bevestigde dat de urn niet met rode, maar met verkleurde witte wijn is gevuld. De wijn was waarschijnlijk bedoeld voor de overledenen om onderweg naar het hiernamaals te drinken.
Begrafenispraktijken
‘De ontdekking van een 2000 jaar oude vloeistof in een Romeinse urn, waarvan wordt aangenomen dat het wijn is, is zeldzaam en belangrijk. Dit geeft unieke inzichten in Romeinse begrafenispraktijken’, zegt archeoloog Davide Tanasi van de Universiteit van Zuid-Florida. ‘Ook toont het de continuïteit aan tussen de vroegere en hedendaagse wijnproductie.’
Ruiz Arrebola is van plan om de wijn aan verdere tests te onderwerpen. Daarmee hoopt hij eventuele resten van bacteriën of gisten te vinden.
