Planeetwetenschappers hebben vastgesteld dat het mineraal ferrihydriet de rode kleur van Mars veroorzaakt. Dit mineraal kan alleen ontstaan zijn als er ooit vloeibaar water op de planeet is geweest. Deze ontdekking laat zien dat de planeet ooit mogelijk geschikt was voor leven.
Mars heeft zijn rode kleur te danken heeft aan de aanwezigheid van het ijzeroxide-mineraal ferrihydriet in het stof op de planeet. Dat blijkt uit een onderzoek dat is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications. Het is een verassende ontdekking, omdat astronomen voorheen aannamen dat het mineraal hematiet achter de rode kleur zat.
De ontdekking levert aanvullend bewijs dat er ooit vloeibaar water was op Mars. Ferrihydriet kan namelijk alleen ontstaan in een omgeving waar dit aanwezig is.
Donkere materie moeten we eigenlijk onzichtbare materie noemen
De naam 'donkere materie' suggereert onjuist dat deze materie licht absorbeert. Daarom zou je het beter onzichtbare materie kunnen noemen.
Rode planeet
Mars staat ook wel bekend als de ‘rode planeet’. De planeet heeft deze kleur te danken aan zijn laag van rood stof, dat door winden over de hele planeet is geblazen.
Voorheen namen planeetwetenschappers aan dat het droge mineraal hematiet het stof aan zijn rode kleur helpt. Het klimaat op Mars is immers droog.
Nu hebben onderzoekers van de Brown Universiteit in de VS en de Universiteit van Bern in Zwitserland laten zien dat ferrihydriet de oorzaak is van de rode kleur van het stof. Ze waren niet de eersten die ferrihydriet hiervoor op het oog hadden, maar ze hebben het vermoeden wel voor het eerst bewezen met laboratoriumonderzoek.
Marsstof
Het onderzoeksteam bepaalde de eigenschappen van het stof op Mars met behulp van de meetgegevens van verschillende Marsorbiters en -rovers. Deze meetgegevens laten zien hoe het stof reageert op licht. Hiermee kunnen astronomen de samenstelling ervan bepalen.
Daarna probeerden de onderzoekers het Marsstof na te maken in verschillende samenstellingen. Dat deden ze door mineralen, waaronder ferrihydriet en hematiet, toe te voegen aan een mengsel van vulkanisch gesteente. Om hun zelfgemaakte stof zo realistisch mogelijk te maken, moesten de onderzoekers het fijnmalen tot een dikte van slechts een honderdste van een menselijke haar.
Vervolgens voerden ze metingen uit op het nagemaakte stof in omstandigheden die de omgeving op Mars nabootsen. Toen ze de meetgegevens van het experiment met de gegevens van Mars vergeleken, bleek dat een nagemaakt stofmengsel met ferrihydriet de winnaar was boven een mengsel met hematiet of andere mineralen.
Water op Mars
De aanwezigheid van ferrihydriet op Mars suggereert dat er ooit vloeibaar water was. Ferrihydriet kan namelijk alleen maar ontstaan in een omgeving met vloeibaar water, in tegenstelling tot het voorheen voorspelde hematiet, dat een droge omgeving vergt.
‘De implicaties van dit onderzoek zijn heel mooi,’ zegt Lisanne Braat, planeetgeoloog aan de Universiteit Utrecht. ‘Dit is een nieuwe bron die onafhankelijk van eerdere resultaten aantoont dat er vroeger veel water was op Mars.’
De ontdekking laat zien dat Mars in het verleden een klimaat had waarin vloeibaar water kon bestaan, voordat de planeet miljarden jaren geleden opdroogde. Dus Mars is ooit misschien wel een stuk geschikter geweest voor leven.
‘We gaan er vanuit dat er water nodig is om leven te laten ontstaan,’ zegt Braat. ‘En dat moet er dan ook in grote hoeveelheden zijn geweest, voor een lange tijd. Hoe meer we kunnen aantonen dat dit zo geweest is op Mars, hoe groter de kans dat er plekken zijn geweest waar leven kon ontstaan.’
Marsrover
Voor zekerheid over wat er allemaal in het stof op Mars te vinden is, moeten wetenschappers wachten tot ze echt Marsstof in handen krijgen. Op dit moment is de Perseverance-rover bezig met het verzamelen van bodemmonsters op Mars, maar deze zullen waarschijnlijk pas rond 2040 op aarde arriveren.
