Edgar Davids, middenvelder bij Juventus en bij Oranje, heeft volgens een dopingtest nandrolon gebruikt. Hij is de achtste voetballer in de Italiaanse serie A die een positieve testuitslag heeft.Met de positieve nandrolontest bevindt Davids zich in een lijstje van illustere sporters, zoals de atleten Linford Christie, Merlene Ottey en Dieter Baumann en tennisser Petr Korda. Opmerkelijk is dat bij diverse gevallen van sporters waarbij nandrolon is aangetroffen, de herkomst van het middel omstreden is. Ook Davids ontkent in alle toonaarden dat hij doping heeft gebruikt, en hoopt dat de contra-expertise hem gelijk geeft.
De verbinding nandrolon is een van de bekendste dopingmiddelen. De FIFA, het IOC en andere sportorganisaties hebben het op de lijst van verboden middelen staan, samen met enkele verbindingen die in het lichaam in nandrolon worden omgezet.
Nandrolondoping komt in de jaren tachtig en begin jaren negentig in eerste instantie voor bij sporters die het moeten hebben van kracht. Bij de atletiek zijn dat vooral sprinters, speerwerpers, kogelstoters en gewichtheffers. Inmiddels treft men het bij dopingcontroles ook aan bij bijvoorbeeld tennissers (Korda), lange-afstandslopers en nu ook voetballers. In het geval van voetballers vormen de extreem drukke programma’s mogelijk een reden om toevlucht te zoeken tot voedingssupplementen en andere middelen om het lichaam in conditie te houden. De invloed van nandrolon op de aanmaak van bloedcellen zou daarbij belangrijker zijn dan de versterking van de spieropbouw.
Het middel nandrolon is in diverse vormen verkrijgbaar op de markt. In 1984 zorgde het voor de helft van de wereldwijde omzet in anabole middelen. Organon produceert het onder de naam deca-durabolin. Doorgaans is de stof opgelost in arachideolie. Als doping is het middel in tabletvorm populair. Injecties zijn immers gemakkelijk terug te vinden
De medische toepassing van nandrolon verschilt per land. In West-Europa zijn de indicaties inmiddels vrij beperkt, onder andere vanwege de bijwerkingen. Aan kinderen mag het hier niet worden toegediend, maar bijvoorbeeld in India vormt het geven van nandrolon aan kinderen als groeimiddel geen probleem, alhoewel het ook weer tot groeistoornissen kan leiden. Het middel zorgt voor extra groei van spierweefsel en bevordert de aanmaak van bloedcellen. Dat zijn ook de voordelen die sporters bij het middel hebben. Mogelijk is het ook nuttig bij vrouwen die na de menopauze last krijgen van osteoporose en hebben aidspatiënten baat bij het middel. Nandrolon kan schadelijk zijn voor lever en nieren. Diverse mogelijke bijwerkingen zijn typerend voor mannelijke hormonen, zoals verhoogd libido en bij vrouwen het blijvend verlagen van de stem.
Wat is het geheim achter het succes van de wereldtop? ‘Luie toppers bestaan niet in het zwemmen’
Bewegingswetenschapper Aylin Post volgde vijf jaar lang zwemtalenten op weg naar de top. Ze analyseerde miljoenen zwemtijden ...
Lichaamseigen
De dopinglaboratoria beschikken sinds een vijftal jaar over zeer gevoelige meetmethoden voor nandrolon. Enkele nanogrammen kunnen ze nu probleemloos aantonen in de urine. De grens is voor mannen vastgesteld op twee miljardste gram per milliliter urine (2 ng/ml). Bij vrouwen is de limiet 5 ng/ml. Daarnaast zijn er ook methoden ontwikkeld die nanogrammen nandrolon in enkele milligrammen haar kunnen aantonen. Daarmee zou langdurig gebruik van nandrolon kunnen worden opgespoord.
Een probleem is dat nandrolon door het lichaam kan worden gemaakt, en dat mogelijk na sterke inspanning of – bij vrouwen – door de hormonale veranderingen in het lichaam de concentratie van nandrolon uitstijgt boven de internationaal vastgestelde limiet.
Was nandrolon een middel dat vooral atleten in opspraak bracht, dit seizoen zijn het met name voetballers waarbij het middel wordt aangetroffen. De toegenomen precisie van de dopinglabs draagt daar zeker toe bij, alsmede de toenemende wens van sportorganisaties om doping uit te bannen. Sommige sporters en sportorganisaties stellen dat de toename van het aantal positieve testen wijst op een foute aanname bij de testmethoden.
Een sporter waarbij nandrolon is aangetoond, hoeft nog niet schuldig te zijn. Recent onderzoek heeft aangetoond dat er voedingssupplementen bestaan waarin nandrolon of chemische voorlopers van testosteron zijn opgenomen, zonder dat dit op de verpakking staat vermeld. Bij een test van honderd supplementen bleken er zestien nandrolon of voorlopers ervan te bevatten.
De stoffen waaruit het lichaam nandrolon kan maken, zijn in Nederland aangemerkt als op recept verkrijgbaar geneesmiddel, maar in de VS als voedingssupplement en vrij verkrijgbaar. In Aberdeen ontdekten onderzoekers dat een combinatie van voedingssupplementen en training eveneens tot een positieve nandrolontest kan leiden. Het mechanisme is onduidelijk, maar men vermoedt dat zware training en de vochtuitputting die daarbij optreedt, zorgt voor omzetting van bestanddelen in het eiwitrijke dieet. Zeer verontrustend is de ontdekking van namaakpreparaten, waarbij de hoeveelheid actieve verbinding slechts een fractie is van de normale hoeveelheid, en waarbij bovendien nogal wat verontreinigingen in het middel zitten.
Welke excuses kunnen sporters met succes maken? De op nandrolon betrapte Dieter Baumann, Olympisch kampioen op de vijf kilometer en een fervent tegenstander van alle vormen van doping, beweerde dat nandrolon in zijn tandpasta was gestopt. Uiteindelijk is hij door de internationale atletiekfederatie toch voor twee jaar geschorst. In 2003 mag hij weer lopen. Doug Walker, Europees kampioen op de tweehonderd meter, verklaarde dat hij een onschuldige stof had ingenomen, die onder aparte omstandigheden tot een positieve nandrolontest zou leiden. Ook hij kreeg een ban van twee jaar, evenals sprinter Linford Christie. Een atleet die is vrijgesproken, verklaarde dat hij een hoog nandrolongehalte had doordat hij had geslapen met zijn zwangere vrouw. Een Duitse speerwerpster wijt met succes een hoog nandrolongehalte aan een verontreinigd creatine-glutamine-peptidecomplex. Nandrolon komt ook voor in het vlees van mannetjesvarkens. In ieder geval in Europa zal het eten van dit vlees een zwak excuus zijn: dit vlees is niet of nauwelijks verkrijgbaar, en smaakt onaangenaam.
