Een opmerkelijk fossiel van een plesiosaurus laat zien dat deze uitgestorven reptielen schubben hadden, net zoals hedendaagse zeeschildpadden. Ze verschilden daarmee van de schubloze ichthyosauriërs die in dezelfde tijd leefden.
Paleontologen hebben voor het eerst het zachte weefsel van een plesiosaurus bestudeerd. Hieruit blijkt dat de zeereptielen schubben hadden die lijken op die van moderne zeeschildpadden. De Zweedse onderzoekers die het weefsel onderzochten, publiceerden hun resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.
Afgestoft
De plesiosaurus leefde in de tijd van de dinosauriërs en stierf gelijktijdig uit. Het 183 miljoen jaar oude, 4,5 meter lange plesiosaurusfossiel, bekend als MH7, komt uit een steengroeve bij Holzmaden in Duitsland. Daar werd het in 1940 opgegraven. Later verdween het fossiel opnieuw onder de grond toen het werd begraven in een museumtuin om het tijdens de Tweede Wereldoorlog veilig te stellen. Na de oorlog bracht het fossiel nog 75 jaar door in een opslagplaats, totdat het uiteindelijk in 2020 werd ‘afgestoft’ voor onderzoek.
Virtueel massagraf leert ons lugubere maar waardevolle lessen
Hayley Mickleburgh bestudeert de ontbinding van lichamen in massagraven. Met de opgedane kennis ontwikkelt ze een virtueel massagraf.
Paleontoloog Miguel Marx van de Lund-universiteit in Zweden en zijn team prepareerden dunne plakken van het fossiel. Deze behandelden ze zodanig dat de mineralen oplosten en de organische resten overbleven. Hierdoor konden de onderzoekers de microscopische structuur van het weefsel van het dier bestuderen.
Hoewel van ten minste acht andere plesiosaurusfossielen bekend is dat er zacht weefsel bewaard is gebleven, zijn de meeste ervan historisch belangrijke museumexemplaren. Daarom is het niet toegestaan om ze te bestuderen met destructieve onderzoeksmethoden, zegt Marx. ‘Dit is de eerste keer dat iemand een diepgaande analyse heeft uitgevoerd van gefossiliseerd zacht weefsel van een plesiosaurus’, zegt hij.
Schubben en gladheid
Het team was verrast dat het reptiel zowel stukken gladde als geschubde huid had. ‘Alles bij elkaar was deze plesiosaurus een interessante versmelting tussen zoiets als een groene zeeschildpad met schubben en een lederschildpad [met gladde huid]’, zegt Marx. ‘Ik had verwacht dat deze plesiosaurus geen schubben zou hebben, zoals ook de ichthyosauriërs destijds.’
De geschubde huid op de flippers hielp de plesiosaurus waarschijnlijk bij het zwemmen door stijfheid te bieden. Of het hielp het beest om over de zeebodem te bewegen, op zoek naar voedsel, zegt Marx. De huid zonder schubben op de rest van het lichaam kan de weerstand tijdens het zwemmen hebben verminderd.
‘Hoe plesiosauriërs met hun lange nek er aan de buitenkant echt uitzagen, is voor iedereen een raadsel. Maar dankzij dit nieuwe fossiel hebben we nu een beter idee’, zegt Marx.
