De kans dat een aanstormende planetoïde in 2032 de aarde zal raken, is na nieuwe waarnemingen naar beneden bijgesteld. De ruimterots zal waarschijnlijk wel vlak langs de aarde scheren, zodat astronomen hem in detail kunnen bestuderen.
De kans dat planetoïde 2024 YR4 in 2032 de aarde zal raken, is ruimschoots kleiner dan 1 procent. Dat concluderen ruimtevaartorganisaties op basis van nieuwe waarnemingen. Wel zal de planetoïde waarschijnlijk heel dicht langs onze planeet scheren, zodat astronomen hem van dichtbij kunnen bestuderen.
‘We verwachten niet dat de kans op een inslag weer boven de 1 procent komt’, zegt Richard Moissl, hoofd van het Planetary Defence Office van ESA. ‘Waarschijnlijk zal de inslagkans de komende tijd alleen nog maar verder dalen, vermoedelijk zelfs tot nul.’
Donkere materie moeten we eigenlijk onzichtbare materie noemen
De naam 'donkere materie' suggereert onjuist dat deze materie licht absorbeert. Daarom zou je het beter onzichtbare materie kunnen noemen.
Van 3 naar 1
In december vorig jaar werd voor het eerst alarm geslagen over planetoïde 2024 YR4. Astronomen ontdekten toen dat deze ruimterots mogelijk op ramkoers ligt met de aarde, wat in 2032 tot een botsing kon leiden. Het object lijkt tussen de 40 en 90 meter groot. Als het op een stad zou neerkomen, zou het die met de grond gelijk maken.
In de weken daarna volgden telescopen wereldwijd de baan van de planetoïde op de voet. Daardoor konden astronomen zijn toekomstige pad steeds nauwkeuriger bepalen. De kans op een inslag was het grootst op 17 februari, toen die 1 op 32 bedroeg. In de dagen daarna daalde dit getal tot 1 op 67, oftewel 1,5 procent.
Op 20 februari leidden nieuwe waarnemingen ertoe dat het risico nog een stuk kleiner werd. NASA schat de kans op een inslag nu op 0,27 procent, of 1 op 360. Volgens ESA is de kans zelfs nog kleiner: 0,16 procent, of 1 op 625.
De Torino-schaal is een tienpuntsschaal waarmee astronomen het gevaar van nabije ruimterotsen beoordelen. Door de nieuwe schattingen is de score van 2024 YR4 op deze schaal gedaald van 3 naar 1. Dat betekent dat het object nu wordt gezien als een van de vele planetoïden met een heel klein inslagrisico.
Laten afbuigen
Dit is goed nieuws, zegt planeetwetenschapper Gareth Collins van het Imperial College in Londen. Volgens hem zal de planetoïde nog altijd nuttig zijn als test voor onze planetaire verdedigingssystemen en voor wetenschappelijke doeleinden. ‘Dit is nog steeds een object dat spectaculair dichtbij zal komen. Als het risico op een inslag zo hoog is geweest, dan moet het wel heel dicht bij ons in de buurt komen’, zegt hij.
Ingenieur Niklas Voigt van het Duitse ruimtevaartbedrijf OHB dacht met zijn team al na over een missie om de baan van 2024 YR4 te laten afbuigen. Het verminderde inslagrisico verandert daar niets aan, zegt hij. ‘Voorlopig blijven we aan dit onderwerp doorwerken.’
De nadering vormt namelijk een goede gelegenheid om ons vermogen te testen om planetoïden te laten afbuigen, zegt Voigt. De enige eerdere poging hiertoe was de DART-missie van NASA, die in 2022 met succes de baan van de 160 meter grote planetoïde Dimorphos veranderde. Ook kunnen we een satelliet naar 2024 YR4 sturen, zegt Voigt, vergelijkbaar met de Ramses-satelliet van ESA. Die zal op pad gaan naar de planetoïde Apophis, die in 2029 dicht langs de aarde zal scheren.
Extra maankrater
Een definitieve beslissing over wat te doen met 2024 YR4 wordt waarschijnlijk pas genomen na waarnemingen in maart met de James Webb-ruimtetelescoop. Hiermee worden gegevens verzameld over de baan, grootte en samenstelling van de planetoïde. Deze informatie wordt vervolgens doorgegeven aan de Space Mission Planning Advisory Group, die door de Verenigde Naties wordt gesteund. ‘Dit zijn ongelooflijk nuttige oefeningen om de knelpunten te vinden bij het nemen van beslissingen, zodat we nog tijd hebben om van tevoren iets zinnigs te doen’, zegt Collins. ‘Die comités zullen zeker nog steeds bijeenkomen. Wel zullen de bijeenkomsten nu waarschijnlijk wat minder stressvol zijn.’
Terwijl de kans op een inslag op aarde drastisch is gedaald, is het risico dat 2024 YR4 de maan raakt juist gestegen: van 0,3 procent naar 1,2 procent. Dit cijfer zou nog verder kunnen stijgen, zegt Moissl. ‘De exacte effecten van een inslag van een object van deze grootte op de maan worden nog in kaart gebracht.’ In elk geval zal de maan er dan een krater op zijn toch al pokdalige oppervlak bij krijgen.
De publieke respons op dit object vormt ook een nuttige repetitie voor wanneer er weer een verontrustende planetoïde opduikt, zegt Collins. ‘We willen voorkomen dat het publiek in de toekomst zo gewend raakt aan deze dreiging, dat men gaat denken: ‘Oh, dat gebeurt toch nooit’.’
