NASA’s ruimtesonde OSIRIS-Rex bracht vorige maand gesteente van de planetoïde Bennu terug naar de aarde. Onderzoekers zijn begonnen met het bestuderen van de monsters. Die blijken belangrijke ingrediënten van leven te bevatten: koolstof en water.
We hebben een eerste blik kunnen werpen op bodemmonsters van een 4,5 miljard jaar oude planetoïde. Ze zitten vol koolstof en water – noodzakelijke ingrediënten voor leven.
‘Terwijl we gluren naar de oude geheimen die bewaard zijn gebleven in het stof en het gruis van planetoïde Bennu, ontsluiten we een tijdcapsule die ons diepgaande inzichten biedt in de oorsprong van ons zonnestelsel’, zei Dante Lauretta, hoofdonderzoeker van de OSIRIS-Rex-missie, in een verklaring. ‘De overvloed aan koolstofrijk materiaal en de aanwezigheid van waterhoudende kleimineralen zijn slechts het topje van de kosmische ijsberg.’
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Capsule
De monsters werden in 2020 door de sonde OSIRIS-REx van Bennu gehaald. Het ruimteschip legde miljoenen kilometers af om terug te keren naar de aarde. De met monsters gevulde capsule landde op 24 september in de woestijn van Utah. De capsule werd vervolgens vervoerd naar NASA’s Johnson Space Center in Houston, waar onderzoekers begonnen met het analyseren van de inhoud in speciaal voor de missie gebouwde cleanrooms.
Het doel van OSIRIS-REx was om ongeveer 60 gram materiaal van Bennu te verzamelen. Het gesteente van de ruimterots is miljarden jaren geleden gevormd, en is daarna niet meer veranderd door hitte of water, zoals dat wel gebeurt met meteorieten die op de aarde inslaan.
De capsule bevatte in werkelijkheid veel meer materiaal dan 60 gram. De onderzoekers hebben zelfs nog niet de hele inhoud geanalyseerd. Ze begonnen hun analyse met het houtskoolkleurige stof en het gruis dat op het deksel en rond de bodem van de monsterbus zaten. Ze deden een aantal tests, waaruit de aanwezigheid van water, koolstof en verschillende organische moleculen bleek.
Bouwstenen van leven
‘Koolstof en water zijn geen leven, maar het zijn wel de bouwstenen die het leven nodig heeft, en er zijn andere belangrijke materialen en mineralen’, zegt geoloog Timothy Glotch van de Stony Brook-universiteit in New York. Hij zegt dat onderzoekers sommige van de elementen die in de monsters zijn gevonden, hadden voorspeld. Verdere analyse zal aantonen hoe water de ruimterots in de loop der tijd kan hebben veranderd.
Planeetonderzoeker Paul Byrne van Washington-universiteit in St. Louis zegt dat dit gevolgen heeft voor ons beeld van hoe water op aarde is beland, en ook voor de tijdlijn van de aanwezigheid van water op andere planeten. Als we te weten komen hoeveel water er op Bennu is, kan dat ons vertellen ‘of de aarde nat is geboren, of droog is geboren en dat er later water is gekomen’, zegt hij. Onderzoekers zouden dit inzicht kunnen extrapoleren naar planeten zoals Venus die nu droog zijn, maar waar ooit water kan zijn geweest, zegt hij.
NASA’s onderzoekers zullen de komende twee jaar doorgaan met het analyseren van de monsters. Maar ze zullen minstens 70 procent van het materiaal bewaren voor verder onderzoek door wetenschappers wereldwijd en in de toekomst.
