De hypothetische negende planeet van ons zonnestelsel kan afkomstig zijn van een passerende ster, concluderen Zweedse astronomen.

Het Zevengesternte, mogelijk de plaats waar de negende planeet in een baan om de zon werd gebracht – NASA
Het Zevengesternte, mogelijk de plaats waar de negende planeet in zijn baan om de zon werd gebracht. Beeld: Nasa.

In januari onthulden Konstantin Batygin en Michael Brown hun bewijs voor het bestaan van een negende planeet in ons zonnestelsel. Planet Nine is nog niet waargenomen, maar het bestaan van de planeet zou de baan van een groep kleine objecten om de zon verklaren. De planeet zou tien keer zo zwaar zijn als onze aarde en zich aan de rand van ons zonnestelsel bevinden. Maar waar komt zo’n verre planeet vandaan?

Hoewel veel astronomen denken dat de planeet vanuit het midden van ons zonnestelsel naar de rand geslingerd is, toont onderzoek aan de universiteit van Lund in Zweden juist de mogelijkheid van het tegenovergestelde scenario aan. De onderzoekers bewezen dat Planet Nine een exoplaneet kan zijn. De planeet zou door de zon zijn weggevangen uit zijn baan rond een andere ster.

‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
LEES OOK

‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’

Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.

Die verklaring is misschien niet eens zo heel vergezocht. Onze zon is immers midden in een cluster van duizenden sterren ontstaan. Wanneer de zon en de sterren elkaar naderden, zouden planeten die rondom de sterren cirkelden kunnen ‘overstappen’ naar een baan rond de zon.

Om vast te stellen hoe waarschijnlijk de ‘overstaphypothese’ is, simuleerden Alexander Mustill en zijn collega’s het samenkomen van ons zonnestelsel met passerende stelsels. Die simulaties lukten alleen voor planetenstelsels die een planeet bevatten zoals Planet Nine. De onderzoekers schatten de kans dat Planet Nine inderdaad een exoplaneet is op zo’n 0,1 tot 2  procent.

‘Dat lijkt misschien weinig, maar eigenlijk zou je kansen moeten vergelijken, in plaats van naar absolute kansen te kijken’, zegt Mustill. De kans dat Planet Nine ontstaan is door een willekeurig toeval is op dit moment slechts 0,007 procent. De kans dat het een exoplaneet is, is dus 15 tot 300 keer hoger.

Geduld

Andere scenario’s over de oorsprong van de negende planeet zijn niet uitgesloten. ‘Ontdekkers’ Batygin en Brown geloven dat de planeet de kern van de gasreus is, die meteen nadat hij ontstond naar de rand van het zonnestelsel is geslingerd. ‘Het gas in de zonnenevel zou hebben voorkomen dat de planeet helemaal uit ons zonnestelsel verdween’, aldus Brown.

Een laatste optie is dat de planeet gevormd is op de plek waar we hem nu vinden. Onlogisch, volgens velen. Aan de rand van ons zonnestelsel zou niet genoeg materiaal aanwezig zijn voor het ontstaan van een planeet. Toch vond Scott Kenyon van het Harvard-Smithsonian Centre for Astrophysics in Cambridge, Massachusetts bewijs dat er miljoenen jaren geleden wél genoeg ijzig gruis aan de rand van ons zonnestelsel aanwezig was om Planet Nine te vormen.

‘Het is te vroeg om conclusies te trekken over het meest waarschijnlijke verklaring voor de oorsprong van de planeet,’ zegt Kenyon. Voor het definitieve antwoord zullen we waarschijnlijk geduld moeten hebben tot wetenschappers de planeet daadwerkelijk hebben gevonden.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.