Diemen (NL) – Een internationaal team van sterrenkundigen, waaronder ook Leidse astronomen, presenteert de meest gevoelige infraroodfoto’s van de hemel ooit.
In een speciale plek aan de hemel – de zogenaamde Hubble Deep Field South (HDF-S) – ontdekte de Very Large Telescope van de European Southern Observatory (ESO) in Chili vele jonge sterrenstelsels. De nieuwe foto’s zijn de meest gevoelige infraroodplaatjes die ooit van dit gedeelte van het Heelal gemaakt zijn. Astronomen van de Universiteit Leiden werkten mee aan dit onderzoek en presenteren hun resultaten in het Astronomical Journal.
De nieuwe foto toont vele stelsels die voor het eerst zijn waargenomen
Veel van de geobserveerde sterrenstelsels staan op zo’n grote afstand dat hun licht meer dan twaalf miljard jaar nodig heeft gehad om de Aarde te bereiken. Het licht dat de telescoop nu opvangt, is dus door de stelsels uitgezonden toen ze nog relatief jong waren: ongeveer twee miljard jaar na de Oerknal. De Leidse astronomen onder leiding van Marijn Franx zagen dat de peuterstelsels al verrassend veel lijken op ‘volwassen’ sterrenstelsels zoals ons eigen Melkwegstelsel. Deze observatie stelt de astronomen voor raadsels, omdat gangbare modellen van de vorming van sterrenstelsels deze snelle ontwikkeling niet voorspellen.
De infraroodmetingen vormen een aanvulling op eerdere metingen met de Hubbletelescoop. Omdat het Heelal uitdijt, rekken de golflengtes van de allerverste sterrenstelsel op, zodat dit licht alleen met infraroodcamera’s te zien is en door de Hubble gemist wordt. Franx beweert geschiedenis te schrijven: “We zien nu eindelijk sterrenstelsels zoals onze eigen Melkweg, als het ware door de ogen van iemand die twaalf miljard jaar geleden leefde.”
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Sonja Jacobs
