Amsterdam (NL) – Het toedienen van de ontstekingsremmer dexamethason naast de gebruikelijke antibiotica vergroot de overlevingskans van volwassenen met hersenvliesontsteking, concluderen Amsterdamse neurologen.


De meest effectieve behandeling van volwassen patiënten met bacteriële meningitis (hersenvliesontsteking) is een combinatie van antibiotica en de ontstekingsremmer dexamethason. De antibiotica bestrijden de bacterie in het lichaam, maar veroorzaken hierbij een heftige ontstekingsreactie. Bij deze reactie produceren ontstekingscellen schadelijke cytokinen. Dexamethason remt de productie van de cytokinen en voorkomt dat er schade ontstaat aan de hersenen.
In Nederland worden jaarlijks ruim driehonderd volwassenen getroffen door bacteriële meningitis. De pneumokokken- en de meningokokkenbacterie zijn de beruchtaste veroorzakers van bacteriële meningitis. Alle gevallen van hersenvliesontsteking worden gemeld bij het Nationaal Referentielaboratorium Bacteriële Meningitis in het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam. Sinds 1998 volgt de afdeling Neurologie daar de ontwikkeling van de meningitispatiënten, ook na hun genezing.
Een team onder leiding van AMC-neuroloog Jan de Gans onderzocht ruim 300 meningitispatiënten, waarvan een gedeelte dexamethason en een deel een placebo naast de antibioticabehandeling kreeg toegediend. Het percentage patiënten met ernstige restverschijnselen daalde bij toevoeging van dexamethason van 25 naar 15 procent, het aantal sterfgevallen daalde van 15 naar zeven procent. Het gunstige effect van de ontstekingsremmer was het duidelijkst bij de pneumokokkenmeningitis. Hier daalde het aantal sterfgevallen van 34 naar 14 procent. Na de positieve resultaten van de studie pleiten de Amsterdamse neurologen voor een aanpassing van de standaardbehandeling bij de bestrijding van hersenvliesontsteking.

Sabrine Caspers