In een klinische proef hebben mensen met obesitas wekelijks een injectie gekregen met een medicijn dat de natuurlijke eetlustremmende hormonen nabootst. Ze verloren gemiddeld 22,5 procent van hun lichaamsgewicht.
Mensen met obesitas zijn gemiddeld 24 kilo afgevallen nadat ze in een grote klinische proef zijn behandeld met de hoogste dosis van een nieuw hongerremmend medicijn. ‘Dit is echt opwindend. Het gewichtsverlies dat ze vertonen is enorm – net zoveel als na een succesvolle operatie’, zegt fysioloog Michael Cowley van de Monash-universiteit in Melbourne, niet betrokken bij het onderzoek.
Het gebruikte medicijn heet tirzepatide. Het bootst kunstmatig twee hormonen na die bekendstaan als GLP-1 en GIP. Deze hormonen komen van nature in onze darmen vrij nadat we hebben gegeten. Ze geven ons een vol gevoel.
Ieder mens een persoonlijk dieet
Gezondheidseconoom Milanne Galekop onderzocht gepersonaliseerde diëten. Zijn die echt de moeite en de kosten waard?
Hoogste dosis
Aan de klinische proef namen meer dan 2500 mensen in negen landen deel. Bij aanvang wogen ze gemiddeld 105 kilogram. De deelnemers werd gevraagd zich gedurende 72 weken elke week tirzepatide in te spuiten. Ze kregen een lage, gemiddelde of hoge dosis, of een placebo; zelf wisten ze niet welke dosis ze innamen.
De hoogste dosis tirzepatide was het effectiefst. Die resulteerde in een gemiddeld gewichtsverlies van 24 kilo. Dat komt overeen met een vermindering van het lichaamsgewicht met 22,5 procent. Ter vergelijking: deelnemers die een placebo innamen, verloren gemiddeld slechts 2 kilo. De resultaten werden op 28 april bekendgemaakt door het Amerikaanse farmaceutische bedrijf Lilly, dat het geneesmiddel ontwikkelt.
Bijwerkingen
In juni 2021 verleende de Amerikaanse Food and Drug Administration zijn goedkeuring aan een ander geneesmiddel tegen obesitas, genaamd semaglutide. Dat bevat ook een GLP-1-imitator, maar geen GIP. Semaglutide bevordert eveneens gewichtsverlies, maar gemiddeld met slechts zo’n 15 procent. Dat wijst erop dat de toegevoegde GIP-component in tirzepatide een extra stimulans geeft, aldus Cowley.
Net als semaglutide kan tirzepatide bijwerkingen hebben, waaronder misselijkheid, braken, diarree en constipatie. Bij hogere doses lijken die bijwerkingen heviger. Bij semaglutide zijn deze bijwerkingen te voorkomen door patiënten met lage doses te laten beginnen, en deze geleidelijk te verhogen. Hetzelfde zou kunnen gelden voor tirzepatide, zegt medicus Joseph Proietto van de Universiteit van Melbourne.
Diabetes
Een voordeel van obesitasmedicijnen is dat je ermee kunt stoppen als dat nodig is, zegt Proietto. ‘De keerzijde van een operatie is dat je nooit meer een normale maaltijd kunt eten, zelfs niet bij een speciale gelegenheid’, zegt hij. ‘Met medicatie kun je dit nog steeds doen.’
Daarentegen hebben medicijnen zoals tirzepatide en semaglutide als nadeel dat ze continu moeten worden ingenomen. ‘Als een operatie eenmaal achter de rug is, is die achter de rug’, zegt Cowley.
‘Het is aan een individu en zijn of haar arts om te beslissen welke optie het beste is voor die persoon. Maar het is sowieso geweldig dat er nu een tweede optie is’, aldus Cowley.
Alvorens goedkeuring voor het geneesmiddel aan te vragen, zal Lilly de deelnemers die met pre-diabetes aan de klinische proef zijn begonnen nog 104 weken blijven volgen. Dat zijn mensen van wie de bloedsuikerspiegel hoger is dan zou moeten, maar niet hoog genoeg om de diagnose diabetes vast te stellen. Zo willen de onderzoekers achterhalen of tirzepatide ook helpt in het voorkomen van type 2-diabetes.
De behandeling van obesitas met tirzepatide bevindt zich nog in de onderzoeksfase en is dus niet algemeen beschikbaar. Ook de behandeling met semaglutide is in Nederland en België niet goedgekeurd. In Nederland en België is alleen voor sommige gevallen het medicijn Saxenda beschikbaar. Voor verdere informatie over tirzepatide kunt u zich wenden tot het Amerikaanse bedrijf Lilly, dat de behandeling ontwikkelt. Voor algemene informatie over obesitas kunt u zich wenden tot een arts of medische instantie, bijvoorbeeld Zorgwijzer.
