Voor de allereerste keer hebben onderzoekers in Nieuwegein met het plasmakanon Magnum-PSI daadwerkelijk plasma opgewekt. Een plasmastraal moet uitwijzen wat het beste materiaal is om het afvoerputje in een kernfusiereactor van te bouwen.
Nieuwegein (NL) – Niet alleen in het Franse Cadarache, maar ook elders werken onderzoekers aan de mogelijke toekomstige bron van energie, kernfusie. Als de internationale kernfusiereactor Iter eindelijk af is, zullen sommige materialen in de reactor het stevig te verduren te krijgen. Het bij de kernfusie geproduceerde heliumplasma verlaat de reactor via de zogenaamde divertor, en in dat afvoerputje heersen temperaturen van enkele tienduizenden graden. De meeste materialen bezwijken onder dergelijke omstandigheden. Welk materiaal uiteindelijk het best voldoet, is nog niet bekend.
Nieuwegeinse onderzoekers werken al enkele jaren aan het plasmakanon, Magnum-PSI, waarmee ze superheet plasma kunnen afschieten op een materiaal (zie ook NWT december 2006). Half juni 2009 hebben ze voor het eerst plasma opgewekt met dit kanon. Het apparaat is bedoeld om materialen te testen zonder dat daarvoor een fusiereactor nodig is. Bij de experimenten kunnen ze uitzoeken of nieuwe materialen de uitzonderlijke eigenschappen hebben die ervoor moeten zorgen dat ze voldoen onder de extreme omstandigheden.
Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan
Sarah Hart vertelt hoe we de angst voor getallen en formules weg kunnen nemen.
Overal ter wereld werken, tot in Japan en de VS, onderzoekers aan nieuwe materialen in de hoop dat die geschikt zijn voor toekomstige fusiereactoren. Ook bij de experimentele fusiereactor Joint European Torus in Groot-Brittannië willen ze maar wat graag materialen met de Magnum-PSI testen voordat ze die in hun reactor installeren.
Magnum-PSI is nog niet af. De komende maanden zullen de onderzoekers een supergeleidend magneetsysteem opstellen rondom de loop van het kanon, dat het afgevuurde plasma bijeenhoudt. Daardoor zal het superhete plasma in een veel sterkere bundel, met een hogere dichtheid, materialen treffen. Eind 2009 moet de installatie af zijn. Begin 2010 kunnen dan de eerste serieuze experimenten met Magnum-PSI van start gaan in Nieuwegein.
Erick Vermeulen
