Astronomen bevestigen dat een enorme ruimterots, die vorig jaar is opgemerkt, de grootste komeet is die we kennen.
In juni 2021 maakten astronomen de ontdekking van komeet C/2014 UN271 (Bernardinelli-Bernstein) bekend. De komeet, die richting de zon beweegt, bevindt zich nog achter de baan van de planeet Uranus. Zijn helderheid wijst erop dat hij afkomstig is van een wolk van ijzige objecten in de buitenste regio van het zonnestelsel, genaamd de Oortwolk. Volgens de eerste schattingen zou de komeet tussen 100 en 360 kilometer breed zijn. Dat maakt hem mogelijk de grootste komeet ooit gezien.
Emmanuel Lellouch van het Observatorium van Parijs heeft nu met zijn collega’s de grootte van het object bevestigd. Door de uitgestraalde warmte van de komeet te meten met een telescoop in Chili, de Atacama Large Millimeter Array (ALMA), konden ze berekenen dat de vaste kern binnen de stof- en gaswolk die de komeet omhult ongeveer 137 kilometer breed is. Dat is iets minder dan de breedte van Nederland.
Zullen wij ooit een supernova zien aan de nachthemel?
Sterrenkundejournalist Govert Schilling maakt je wegwijs aan het firmament. Wat valt er te zien in november 2024?
‘We hebben de schatting bevestigd‘, zegt Lellouch. ‘Het is de grootste komeet vanuit de Oortwolk ooit gevonden.’
Heldere rots
De komeet weerkaatst ongeveer vijf procent van het licht dat het raakt, waardoor zijn helderheid – ook wel albedo geheten – vergelijkbaar is met andere kometen in het zonnestelsel. Dat suggereert mogelijk ‘een soort universeel albedo’ onder kometen, zegt Lellouch. ‘Er is geen trend zichtbaar dat grotere kometen helderder zouden moeten zijn.’
De komeet is twee keer zo groot als Hale-Bopp, die in 1995 is ontdekt en hiervoor de grootste komeet was. Alleen volgens de meest optimistische schattingen zou Hale-Bopp nog steeds de grootste zijn. 95P/Chiron, een andere ‘komeet’ van buiten de Oortwolk is wel groter, maar over zijn ware identiteit bestaat discussie: mogelijk is het een rotsblok dat formeel geen komeet mag heten. Dat object vliegt tussen Saturnus en Uranus en zou een diameter van 210 kilometer hebben.
Al met al is de Bernardinelli-Bernsteinkomeet een ‘noemenswaardige ontdekking’, zegt Lellouch. In 2031 zal het object de zon het dichtst naderen, op tien keer de afstand tussen de aarde en de zon. Dan zullen telescopen – misschien wel de gloednieuwe James Webb-ruimtetelescoop – hem nauwlettend in de gaten houden voordat de komeet ons zonnestelsel weer verlaat.
‘Nu we de grootte weten, zullen we de activiteit van de komeet bestuderen’, zegt Lellouch.
