De neutrino’s die tussen het Zwitserse instituut CERN en het ondergrondse fysicalab OPERA bij Gran Sasso in Italië reizen, gaan schijnbaar nog steeds sneller dan het licht. Dat blijkt uit nieuwe, verbeterde metingen.
De wetenschappers die in september bekendmaakten dat ze neutrino’s (bijna massaloze elementaire deeltjes die zelden interacties aangaan) hadden gemeten die sneller leken te gaan dan het licht, hebben hun experiment verbeterd.
Ze hebben de pulsen met neutrino’s vanuit CERN met een factor duizend korter gemaakt, meldt The Guardian. Werd elk kluitje neutrino’s eerst verspreid over 10 µs verstuurd, nu is dat 3 ns, met tussenpozen van 524 ns.
Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan
Sarah Hart vertelt hoe we de angst voor getallen en formules weg kunnen nemen.
‘Elke verzonden puls is nu te vergelijken met een scherpe klik, terwijl het voorheen een lange toon was’, schrijft de Amerikaanse theoretisch fysicus prof. Matt Strassler in zijn blog.
‘De vorm van de puls is nu niet meer van belang; het gaat alleen om de timing. Daarnaast volstaat nu een tiental waarnemingen (events) om de vorm van de puls neutrino’s te reconstrueren, terwijl dat er voorheen duizenden waren.’
Hierdoor is het moment waarop de neutrino’s bij de OPERA-detector (Oscillation Project with Emulsion-tRacking Apparatus, zie foto), op 730 km afstand van CERN, aankomen, preciezer te bepalen. Tijdens de verbeterde versie van het experiment ging het gemiddeld om één waarneming per dag.
Met het nauwkeuriger vaststellen van het moment van aankomst is één van de mogelijke meetfouten weggenomen. Desondanks lijken de in de nieuwe experimenten gemeten neutrino’s ook sneller te reizen dan de lichtsnelheid. De nieuwe resultaten zijn te lezen op de preprint-server arXiv.
Er blijft nog een aantal mogelijke oorzaken over voor de verrassende resultaten. Sommige fysici denken dat de klokken bij vertrek en aankomst wellicht niet even snel lopen, doordat ze verschillende zwaartekrachtvelden ondervinden. Ook zou de onderlinge synchronisatie via gps een probleem kunnen zijn.
Anderen zoeken het in de theorie: zij stellen dat neutrino’s misschien ‘de bocht kunnen afsnijden’ via een onzichtbare extra dimensie.
Zeker is dat de natuurkundige gemeenschap nog lang niet klaar is voor het omgooien van bestaande theorieën. Pas als het neutrino-experiment elders op de wereld succesvol is herhaald, zullen fysici dat overwegen.