Bij fakkellicht werkten neanderthalers aan een bijzonder bouwwerk. Ze wrikten druipstenen los van de bodem van een grot en legden ze in een cirkel bij elkaar.
Nu kunnen we alleen maar raden waarom neanderthalers de structuren van stalagmieten maakten die werden gevonden in een Franse grot. Maar het bouwwerk geeft ons wel een nieuwe kijk op de uitgestorven mensachtige die ruw en onintelligent zou zijn.
Foto: Etienne Fabre/SSAC
Vaardigheden
Het neanderthalerbouwwerk bevindt zich ruim 300 meter vanaf de ingang in een kamer van de Bruniquel grot in het westen van Frankrijk. De raadselachtige structuur bestaat uit stalagmieten. De druipstenen zijn van de grond gebroken en in de speciale vorm gelegd. Een onderdeel van het bouwwerk is een ring van zeven meter doorsnee.
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Het bouwwerk levert een nieuwe kijk op de neanderthaler. Het suggereert dat de vroegere mens veel meer kon dan vaak wordt gedacht. Neanderthalers zouden basiskennis hebben van scheikunde, medicijnen, koken en misschien konden ze zelfs enigszins spreken. Mogelijk leerden ze een aantal van hun vaardigheden aan de moderne mens toen de twee soorten elkaar ontmoetten.
Donker
Het team van Jacques Jaubert van de universiteit van Bordeaux onderzocht de leeftijd van de druipstenen. Die blijken ongeveer 175.000 jaar oud te zijn. Dat betekent dat het bouwwerk waarschijnlijk is gemaakt voordat de moderne mens in Europa arriveerde.
‘Het moet heel wat tijd hebben gekost om dit te maken’, zegt Jaubert. Het geheel bestaat uit vierhonderd stalagmieten. Bovendien is het in de grot volledig donker. Dat maakte het werk nog moeilijker. Waarschijnlijk gebruikten de bouwers licht van fakkels, want het team van Jaubers heeft rond de structuur sporen van vuur gevonden.
Ritueel
De simpelste verklaring is dat de structuren een soort schuilplaats of bescherming waren. Misschien ondersteunden de muren een dak van hout dat in de loop der jaren is verdwenen. Maar in de omgeving zijn vrijwel geen andere voorwerpen gevonden die aantonen dat mensen hier lang verbleven.
Daarom worden vergelijkingen gemaakt met veel latere prehistorische grotten zoals Chauvet. Daar maakten mensen 30.000 jaar geleden muurschilderingen op de rotswand, maar ze lieten geen gebruiksvoorwerpen achter. Misschien had het stalagmietenbouwsel in Bruniguel net zoals de Chauvet grot een rituele rol. Als dat klopt, bewijst het dat symboliek belangrijk was in de cultuur van de neanderthaler.
Minderwaardig
Afbeelding: Xavier Muth – Get in Situ, Archéotransfert, Archéovision -SHS-3D, base photographique Pascal Mora
Paola Villa van de universiteit van Colorado zei al eerder dat de neanderthaler een intelligentie zou hebben die vergelijkbaar was met die van de moderne mens. Ze wijst erop dat het bouwwerk in de jaren negentig al werd ontdekt en onderzocht. Toch wisten tot nu toe weinig wetenschappers van het bestaan van deze bijzondere structuur.
Gedeeltelijk komt dat doordat de onderzoeken niet werden gepubliceerd in internationale wetenschappelijke literatuur. Maar Villa denkt dat er nog een andere reden is waarom de structuur in de jaren 90 en in het begin van de vorige eeuw geen aandacht kreeg. De reguliere wetenschap van die tijd verwierpen de gedachte dat neanderthalers intelligent en beschaafd waren. ‘Het ging in tegen de heersende gedachte over neanderthalers als minderwaardig aan de moderne mens’, zegt Villa.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: