We have lift-off! In de ochtend van 16 november heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA succesvol de Artemis I-missie gelanceerd. De Orion-capsule is nu onderweg naar de maan.
Twee eerdere lanceerpogingen mislukten en de lancering moest ook nog eens drie keer worden uitgesteld, maar nu is het dan toch écht zover: Artemis I is op weg naar de maan. De missie is de eerste stap van het plan van NASA om opnieuw astronauten naar de maan te brengen.
Artemis I-missie
De lancering gebeurde vanuit Cape Canaveral in Florida. De 98 meter hoge raket die gebruikt werd, is het Space Launch System, ofwel de SLS-raket. Dit is de krachtigste raket die ooit is ingezet voor een ruimtemissie.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Woensdagochtend, om kwart voor acht Nederlandse tijd, stuwde dit gevaarte de Orion-capsule naar boven. Dat is een ruimtevaartuig dat astronauten kan herbergen. Tijdens de lancering prijkte het helemaal boven op de meertrapsraket. De capsule heeft de vorm van een iets platgedrukt tumtum-snoepje.
Tijdens deze eerste missie reizen er nog geen astronauten mee in Orion, maar wel testpoppen. De eerste bemande vlucht, de Artemis II-missie, volgt waarschijnlijk in 2024.
De komende 26 dagen zal de Orion-capsule naar de maan reizen, daar zes dagen lang rondjes omheen draaien, en vervolgens terugkeren naar de aarde. Uiteindelijk zal de capsule op 11 december in de Stille Oceaan plonzen. De herbruikbare capsule zal dan worden opgehaald en bij latere missies opnieuw worden ingezet.
NASA liet al snel na de lancering weten dat Orion succesvol was losgekoppeld en aan zijn reis kon beginnen. Voor de nodige stroomvoorziening tijdens zijn reis gebruikt Orion zonnepanelen die van Nederlandse makelij zijn.
Opnieuw naar de maan
Het doel van het Artemis-programma is om opnieuw mensen naar de maan te brengen. Als alles vlot verloopt, gebeurt dat al in 2025, maar typisch kun je bij dergelijke ambitieuze ruimteprogramma’s wel op wat uitloop rekenen.
Wanneer het eenmaal zover is, zal NASA twee nieuwe mijlpalen boeken: de organisatie zal zowel de eerste vrouw als de eerste persoon van kleur op de maan zetten. Deze maanreprise van NASA gebeurt ruim vijftig jaar nadat de laatste astronauten er in 1972 vertrokken.
Wetenschap onderweg
Hoewel alle ogen op dat einddoel – de maanlanding – gericht zijn, levert ook deze eerste Artemis I-reis al behoorlijk wat spannende wetenschap op. Zo zitten in de Orion-capsule testpoppen die vrouwelijke lichamen vertegenwoordigen. Ze zijn uitgerust met kracht- en stralingssensoren die meten wat een astronaut gedurende een maanmissie te verduren krijgt. In het bijzonder zijn stralingsgevoelige plekken van vrouwelijke ruimtereizigers, zoals de borsten en eierstokken, met sensoren uitgerust.
Ook neemt Artemis I tien kleine, handzame satellietjes mee. Die zullen onder meer geladen deeltjes meten die vanaf de zon de ruimte in stromen.
De reis is ook een goede beproeving voor de nieuwe Orion-capsule, die bij terugkeer naar de aarde temperaturen tot 2800 graden Celsius moet verdragen. Dat krijg je ervan als je met 40.000 kilometer per uur de aardatmosfeer binnendringt.
