Wanneer verdient een planeet een naam? Een ruimteobject buiten de baan van Neptunus staat nu bekend als 2007 OR10. Maar nieuwe observaties suggereren dat het object na Pluto en Eris de grootste dwergplaneet van het zonnestelsel kan zijn, en dat verdient een echte naam.

Dwergplaneet 2017 OR10 is rood van kleur, waarschijnlijk door methaanijs. Afbeelding: Nasa
Dwergplaneet 2017 OR10 is rood van kleur, waarschijnlijk door methaanijs.
Afbeelding: Nasa

De dwergplaneet is deel van een groep transneptunische objecten die in 2000 werden ontdekt door het team van Mike Brown van California Institute of Technology. Tot voor kort werd 2007 OR10 gezien als het object dat binnen ons zonnestelsel op één na het meest afgelegen was. De grote afstand maakte het moeilijk om de grootte van het object te meten.

Dwergplaneten

Het team van Brown noteerde de diameter in eerste instantie op ongeveer 1200 kilometer. Daarmee was 2007 OR10 kleiner dan vier van de vijf officieel aangewezen dwergplaneten: Pluto, Eris, Haumea and Makemake. De asteroïde Ceres staat met maar 950 kilometer op de vijfde plaats.

‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
LEES OOK

‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’

Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.

Maar het team van András Pál van het Konkoly Observatory in Budapest heeft nieuwe ontdekkingen gedaan. Ze gebruikten data van de ruimtetelescopen Kepler en Herschel. Daaruit bleek dat 2007 OR10 een diameter van 1535 kilometer zou hebben en daarmee op de derde plaats van dwergplaneten zou staan. Kepler kijkt normaal gesproken naar planeten die verder bij ons vandaan staan. Maar kort geleden werd hij ingesteld om af en toe ook een kijkje te nemen binnen het zonnestelsel. Zo liet de ruimtetelescoop zijn oog vallen op 2007 OR10.

Metingen

Het team gebruikte deze data om de rotatiesnelheid van de dwergplaneet voor het eerst te meten. Zo ontdekten ze dat het object een relatief lange dag van 44,8 uur heeft. Samen met informatie over de temperatuur maakte dat het waarschijnlijk dat de dwerg groter is dan werd gedacht, zegt Pál.

‘Ik ben een beetje sceptisch over de metingen’, zegt Brown, omdat de metingen van Pál laten zien dat de diameter tussen 1310 en 1610 kilometer kan liggen. ‘Ik denk dat 2007 OR10 met deze onzekerheid gemakkelijk kleiner kan zijn dan Makemake.’

Rode dwergplaneet

Als ontdekkers hebben Brown en zijn team het eerste recht om het object een naam te geven. In 2007 gaven ze al de onofficiële bijnaam ‘Snow White’ omdat gedacht werd dat dat het object erg helder was en omdat het de ‘zevende dwerg’ was die werd ontdekt. Maar uit latere observaties bleek dat het eigenlijk een van de meest rode objecten in het zonnestelsel was. Waarschijnlijk komt deze kleur door methaanijs op het oppervlak.

Daarom moeten we eerst ontdekken wat echt karakteristiek is aan 2007 OR10 voordat we het een echte naam kunnen geven, zegt Brown. ‘Alle andere objecten die we een naam gaven, kregen een toepasselijke naam die was gebaseerd op een eigenschap’, zegt hij. ‘Maar ik heb goede hoop dat we binnenkort meer weten.’

Creativiteit

Pál is het ermee eens dat de foutmarge in hun metingen kan betekenen dat 2007 OR10 eigenlijk kleiner is. Toch vindt hij dat het object een naam verdient, zelfs als daar wat creativiteit voor nodig is. ‘Als je bedenkt dat steeds meer objecten worden gevonden, wordt het ook steeds moeilijker om een eigenschap te vinden die dominant is.’

2007 OR10 is een van de donkerste objecten met deze maat. In combinatie met de rode kleur kan dat mooie aanleidingen geven voor een toepasselijke naam, zegt hij.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.

Lees verder: