Zo’n veertig jaar geleden spotten onderzoekers orka’s die rondzwommen met dode vissen op hun kop. Nu lijkt die gewoonte opnieuw in de mode te zijn.
Een troep orka’s aan de westkust van Noord-Amerika is begonnen met het dragen van dode zalmen op hun kop. Hiermee lijkt een oude gewoonte uit de jaren tachtig herboren.
Raadselachtig gedrag
Lokale fotografen en onderzoekers ontdekten de zalmdragende orka’s afgelopen maand. Deborah Giles, die aan het hoofd staat van de wetenschaps- en onderzoektak van de non-profitorganisatie Wild Orca, was de zeezoogdieren een paar weken geleden aan het observeren in South Puget Sound in het zuidwesten van de staat Washington. ‘We zagen er eentje met een vis op zijn kop’, zegt ze. ‘Dat was leuk – het is even geleden sinds ik dat voor het laatst zag.’
‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...
We hebben nog geen idee waarom de orka’s – die ook wel zwaardwalvissen worden genoemd – de zalmhoedjes dragen. ‘Jullie gok zou net zo goed zijn als die van mij, als ik eerlijk ben’, zegt Giles.
De trend lijkt zich te beperken tot orka’s aan de westkust van Noord-Amerika. Het zou best kunnen dat het hier gaat om dezelfde dieren als veertig jaar geleden, aangezien orka’s tot wel negentig jaar lang kunnen leven. ‘Het is mogelijk dat een aantal van de individuen die de trend de vorige keer meemaakten, deze nu opnieuw in het leven geroepen heeft’, zegt evolutionair ecoloog Andrew Foote, van de Universiteit van Oslo.
Voedselvoorraad
Maar waarom zouden orka’s überhaupt zalmhoedjes dragen? Een mogelijke verklaring is dat de orka’s zich op deze manier gaan gedragen wanneer er een overschot aan voedsel is. De dieren hebben dan zoveel te eten dat ze een voorraadje kunnen aanleggen. In dat geval zouden ze de vissen op hun kop meetorsen zodat ze nog wat te eten hebben wanneer ze later trek krijgen.
Deze theorie past bij de huidige leefomstandigheden van de orka’s in South Puget Sound. Het water wemelt momenteel van de chumzalmen, een geliefde prooi voor lokale orka’s.
Bovendien past dit idee bij ander gedrag dat is waargenomen bij orkapopulaties. ‘We hebben zoogdier-etende orka’s gezien die grote stukken voedsel onder hun borstvin droegen, vlak naast hun lichaam,’ zegt Giles. Het zou kunnen dat zo’n zalm te klein is om veilig onder een vin weg te stoppen, en dat de orka’s ze daarom op hun kop dragen.
Opnamemogelijkheden
Toen onderzoekers in de jaren tachtig voor het eerst orka’s met zalmhoedjes zagen, was het moeilijk om de dieren in de gaten te blijven houden. Maar tegenwoordig bestaan er technieken om bovenstaande hypothese te testen. Giles en anderen kunnen drones met camera’s gebruiken die de orka’s kunnen blijven volgen. Giles: ‘Op den duur kunnen we misschien genoeg informatie verzamelen om te zien dat een orka bijvoorbeeld een halfuur zo’n zalm meedraagt voordat hij hem opeet.’
Het zou natuurlijk ook kunnen dat uit de opnames van de drones blijkt dat de orka’s de vissen na een tijdje gewoon weer weggooien. In dat geval moeten de onderzoekers een andere verklaring bedenken voor het merkwaardige orkagedrag.
