Amerikaanse onderzoekers registreerden pieken in de elektrische hersensignalen van zeven stervende patiënten. Volgens hen is dit een mogelijk fysieke verklaring voor de bijna-dood-ervaring (BDE).
Vlak voordat de patiënten stierven, registreerde een EEG nog enkele laatste, korte pieken in hun hersenactiviteit. Normaal gesproken wordt hersenactiviteit van deze sterkte alleen geregistreerd bij mensen die bij bewustzijn zijn.
Het onderzoeksteam, onder leiding van assistent-professor Lakhmir Chawla, denkt dat deze laatste pieken in de hersengolven een verklaring zijn voor de bijna-dood-ervaringen die sommige mensen meemaken als ze bijvoorbeeld een hartaanval overleven. Doordat de hersenactiviteit plaatsvindt op een moment dat de hersenen een zuurstoftekort ondervinden, is het mogelijk dat patiënten hallucinaties tijdens deze pieken voor herinneringen aanzien. Ook kan het zuurstoftekort juist oude herinneringen naar boven halen.
'Stel een leeftijdsgrens in voor euthanasie bij psychisch lijden'
We moeten terughoudender zijn met het aanbieden van euthanasie bij psychisch lijden, stelt psychiater Jim van Os. Vooral bij jonge mensen.
Chawla vertelde aan Discovery News dat het onderzoeksteam aanvankelijk geloofde dat mobiele telefoons de afwijkende hersensignalen veroorzaakten. “Maar het gebeurde zelfs nadat we alle mobiele telefoons uit zetten.” Chawla kan niet met zekerheid zeggen of dit de BDE verklaart, maar noemt de timing van de hersenactiviteit “opmerkelijk”.
Prof dr Rien Vermeulen is neuroloog aan het AMC en vindt de resultaten helemaal niet zo opmerkelijk. “Het is al heel lang bekend dat er elektrische ontladingen in de hersenen zijn, vlak voor de dood.” Dit is al uitgebreid waargenomen en getest bij dieren. “Het lijkt mij ook redelijk logisch dat eventuele herinneringen die mensen hebben na hun reanimatie stammen uit de hallucinaties die plaatsvinden in deze korte periode van hersenactiviteit.” Als er geen hersenactiviteit is, dan valt er namelijk niks te herinneren.
Oorsuizen
Uit Belgisch onderzoek in 2007 bleek al dat men gedeelten van de BDE kan opwekken door gebiedjes in de hersenen (de overgang tussen de temporaalkwab en de wandbeenkwab) te stimuleren met elektrische signalen. Een geïmplanteerde elektrode in het oor van een patiënt had hem van het oorsuizen af moeten helpen. In plaats daarvan kreeg hij het gevoel buiten zijn lichaam te treden.
Een jaar later bleek uit Canadees onderzoek dat men met elektrische signalen in de hersenen oude herinneringen terug kon halen. Een patiënt kreeg een levendige herinnering van iets dat hij twintig jaar geleden had meegemaakt toen zijn hypothalamus en hippocampus gestimuleerd werden. Hoe sterker de stroom van de elektrische signalen, hoe levendiger de herinnering werd.
Sommige cardiologen vinden dat de BDE juist niet wetenschappelijk te verklaren is. Volgens hen zijn patiënten die klinisch dood zijn nog steeds in staat om objectieve details te noemen van dingen die er tijdens hun ‘dood’ gebeurden.
In 2008 ging een grootschalig Brits onderzoek naar de BDE van start. In 25 verschillende Britse ziekenhuizen zullen de komende drie jaar rond de 15.000 patiënten met een hartaanval binnengebracht worden. Van deze patiënten zullen enkele honderden succesvol gereanimeerd worden en een bijna-dood-ervaring meemaken. Om de BDE te bevestigen hebben de verschillende ziekenhuizen stickers en kenmerken op de bovenkant van lampen aangebracht. Als patiënten tijdens een BDE echt buiten het lichaam treden en van bovenaf op alles neerkijken, zouden ze deze stickers en kenmerken moeten zien. Een ander experiment met gemerkte lampen in Arnhem leverde echter niets op.
Dorette Bos
Bron: The Journal of Palliative Medicine
