Bepaalde bacteriën houden verband met het verlies van collageen, het eiwit waardoor een jonge huid er glad uitziet. Een beter begrip van de rol van deze bacteriën in de vorming van rimpels en het verslappen van de huid kan leiden tot nieuwe antiverouderingsbehandelingen.
Vanaf midden twintig verliest onze huid geleidelijk haar elasticiteit en stevigheid, wat leidt tot rimpels en verslapping. Waarom dit gebeurt, is niet helemaal duidelijk. Nieuw onderzoek suggereert dat het te maken heeft met micro-organismen op ons gezicht.
Het eiwit collageen fungeert als een steiger voor onze huid, waardoor een jeugdige huid er glad uitziet. Maar de hoeveelheid en kwaliteit van de collageenproductie neemt af naarmate we ouder worden. Microbioloog Julia Oh van het Jackson Laboratory in Connecticut en haar collega’s vroegen zich af of het huidmicrobioom daarmee te maken zou kunnen hebben. Dat is het geheel van organismen waaronder bacteriën, schimmels en virussen die op de huid leven en met elkaar wisselwerken.
‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...
Hygiënische gewoonten
‘We waren geïnteresseerd in het onderzoeken in welke mate het huidmicrobioom verschilde bij verouderende huid, omdat we eerder hebben vastgesteld dat het een manifestatie is van genetische en omgevingsfactoren, waaronder levensstijl, etniciteit, geografische woonplaats, blootstelling aan de zon, huidkenmerken, hygiënische gewoonten, algemene gezondheid en leeftijd’, zegt Oh.
Om meer te weten te komen, namen de onderzoekers monsters van de buitenkant van de wangen van 51 witte vrouwen die in Parijs wonen. Van deze vrijwilligers waren 26 tussen de 20 en 26 jaar oud. De rest was tussen de 54 en 60 jaar.
Het team analyseerde de monsters met behulp van een techniek die bekend staat als shotgun metagenomics. Hierbij wordt het gevonden DNA vergeleken met een databank van micro-organismen, om de soorten op de wangen van de vrijwilligers te bepalen.
Antiverouderingsbehandelingen
Oh en haar collega’s ontdekten dat stammen van de bacteriesoorten Cutibacterium acnes en Staphylococcus epidermidis verband houden met een afname van het collageenniveau, gemeten via infrarood licht, bij de vrijwilligers tussen de 54 en 60 jaar.
Eerder onderzoek suggereert dat bepaalde stammen van deze twee soorten bacteriën ontstekingen in de huid kunnen aanwakkeren, wat ook te maken kan hebben met de fysieke tekenen van veroudering, aldus Oh. Cutibacterium acnes komt bijvoorbeeld voor in talg, de natuurlijke olie die de huid gehydrateerd houdt. Te veel talg leidt tot ontstekingen.
Als verder bewijs de rol van bepaalde bacteriestammen bij fysieke huidveranderingen ondersteunt, zouden deze soorten op een dag doelwit kunnen zijn van anti-verouderingsbehandelingen, zegt Julie Thornton van de Universiteit van Bradford in het Verenigd Koninkrijk.
Kip of ei
Maar nu is het nog niet duidelijk of deze bacteriën een verlies van collageen veroorzaken, of dat een verlies van collageen juist de oorzaak is van de veranderingen in het microbioom.
‘Is het de kip of het ei?’, zegt Thornton. ‘Om dat te beantwoorden hebben we meer moleculaire studies nodig, waarbij je cellen van verschillende lagen van de huid en verschillende microbiomen bij elkaar zet in gecontroleerde experimenten.’
De onderzoekers ontdekten ook dat het huidmicrobioom van de oudere deelnemers bestond uit een groter aandeel bacteriën met antibioticaresistente genen, vergeleken met het microbioom van de jongere vrijwilligers. Volgens Oh is het aannemelijk dat antibiotica een rol kunnen spelen bij veroudering.
Antibiotica
‘Als we ouder worden, zijn we cumulatief blootgesteld aan veel antibiotica, en bacteriën kunnen antibioticaresistentiegenen verwerven uit de omgeving en van elkaar. Die kunnen zich vervolgens handhaven in de genenpool van onze huidmicroben’, zegt Oh. ‘Het is zeker dat antibioticagebruik de eigenschappen van het microbioom kan veranderen, wat op zijn beurt effecten kan hebben op het immuunsysteem en de huidbarrière.’
