Het succes van de Space X-missie Polaris Dawn, waarbij astronauten de eerste commerciële ruimtewandeling ooit maakten, bewijst dat de commerciële ruimtevaart de achterstand op organisaties zoals NASA en ESA inloopt. De astronauten van Polaris Dawn keerden zondag veilig terug op aarde.
De Polaris Dawn-missie van ruimtevaartbedrijf SpaceX is een sprong voorwaarts voor de commerciële ruimtevaart. De missie omvatte de eerste ruimtewandeling ooit die is uitgevoerd door particulieren, in plaats van astronauten in dienst van de overheid. Bij een ruimtewandeling, ook wel extravehicular activity of EVA geheten, verlaten astronauten hun ruimtevaartuig.
De ruimtewandeling van de Polaris Dawn-bemanning was bijzonder riskant. In tegenstelling tot het internationale ruimtestation ISS heeft het Crew Dragon-ruimtevaartuig waarmee zij reisden geen luchtsluis. Om een ruimtewandeling mogelijk te maken, moest daarom alle lucht uit de gehele capsule worden gehaald. Pas toen konden twee van de bemanningsleden, Jared Isaacman en Sarah Gillis, zich in het vacuüm van de ruimte wagen.
Sterrenkundige Yamila Miguel: ‘Ik verbind onze kennis van het zonnestelsel met exoplanetenonderzoek’
Welke moleculen zweven er rond in de atmosferen van planeten rond verre sterren? En hoe ziet het binnenste van onze ‘eigen’ Jupiter eruit? Met die ...
Oud kunstje
Een ruimtewandeling klinkt op zich niet zo indrukwekkend. Astronauten van het ISS voeren deze al tientallen jaren regelmatig uit, waarbij sommige EVA’s urenlang duren. Ook het openen van een volledige capsule in de ruimte is al eerder gedaan. Tijdens NASA’s Gemini-programma in de jaren zestig was dat zelfs de gebruikelijke gang van zaken.
Je zou dus kunnen zeggen dat SpaceX oude kunstjes herhaalt – maar dat is iets te kort door de bocht, vindt Laura Forczyk, een onafhankelijke consultant in de ruimtevaartindustrie: ‘Als je iets voor de eerste keer doet, maakt het niet uit dat andere mensen het al gedaan hebben. Het is nog steeds de eerste keer voor jou.’ Forczyk wijst erop dat SpaceX dit nog nooit eerder heeft gedaan en dat ze dus ‘vanaf nul moeten beginnen en babystapjes moeten nemen, omdat dat de manier is om het veilig te doen.’
De EVA vond plaats op 12 september. Hij verliep soepeltjes, maar de benaming ‘ruimtewandeling’ stuitte wel op wat kritiek van de media en het publiek, omdat de astronauten de capsule niet helemaal verlieten. In plaats daarvan stak elke deelnemer het bovenlichaam een paar minuten uit het luik. Ze noemden deze manoeuvre een ‘staande ruimtewandeling’. ‘Dat was misschien het enige dat fout ging: de communicatie met het publiek’, stelt Forczyk. ‘Maar dit was geen publieke missie – dit was een commerciële missie, waarbij het niet verplicht is met het publiek te communiceren over wat er precies gepland is.’
Het belangrijkste doel van de ruimtewandeling was om de nieuwe ruimtepakken van SpaceX te testen. De laatste keer dat er nieuwe EVA-pakken waren gemaakt, was tientallen jaren geleden. NASA’s huidige voorraad veroudert en raakt op. ‘SpaceX heeft hiermee aangetoond dat deze pakken veilig zijn in microzwaartekracht, dus de grote vraag is nu of SpaceX van plan is ruimtepakken aan NASA te gaan verkopen’, zegt Forczyk.
Ruimtereizen voor iedereen
De bemanningsleden namen ook deel aan een reeks gezondheidsexperimenten die de effecten van ruimtereizen op het menselijk lichaam moeten achterhalen. Zo hielden zij hun bot- en spierverlies tijdens de vlucht bij. De afbraak van bot- en spierweefsel is een bekend probleem voor ruimtereizigers. Ook zijn er beelden van hun hersenen en andere organen gemaakt, direct na terugkeer op aarde.
‘Commerciele ruimtemissies zoals deze kunnen ons echt helpen bij het bestuderen van de menselijke gezondheid tijdens ruimtevluchten’, zegt ruimtefysioloog Rihana Bokhari van het Translational Research Institute for Space Health in de Verenigde Staten. Dat komt deels doordat meer commerciële ruimtemissies simpelweg meer ruimtemissies betekenen. Onderzoekers kunnen daardoor meer gegevens verzamelen.
‘Daarnaast zijn deze proefpersonen geen astronauten die in dienst van de overheid zijn en die in topconditie verkeren. We verzamelen daardoor gevarieerde meetgegevens over de gezondheid, wat ons voorbereidt op een toekomst waarin meer mensen, ook burgers, in de ruimte leven en werken’, zegt Bokhari.
De ruimtewandelaars van Polaris Dawn zijn geen gewone mensen die van straat zijn geplukt. Isaacman is al een keer in de ruimte geweest en Gillis leidt astronautentrainingen bij SpaceX. Toch komen ze van alle astronauten die ooit een EVA hebben uitgevoerd het dichtst in de buurt van wat je ‘gewone burgers’ zou kunnen noemen. ‘Ze riskeerden hun leven en het ging goed’, zegt Forczyk. ‘SpaceX heeft nu bewezen dat ze de eerste stappen van een EVA succesvol kunnen uitvoeren, dus ik vermoed dat ze de grenzen zullen blijven verleggen.’
Neergeploft
Op zondag keerde het ruimtevaartuig terug naar de aarde en plofte het voor de kust van Florida neer. Nu volgt een lange reeks onderzoeken naar de reizigers, de capsule en de pakken.
De volgende vlucht van het Polaris-programma van SpaceX is nog niet gepland. NASA heeft een missie geweigerd om de Hubble-ruimtetelescoop van onderhoud te voorzien. Maar het bedrijf ontwikkelt zich snel, en het is wellicht slechts een kwestie van tijd voordat ze ruimtevaartorganisaties zoals NASA en ESA inhalen.
