Het onderzoekskarretje dat rondrijdt op Mars heeft voor het eerst een steen ontdekt van pure zwavelkristallen. Het is de meest verrassende ontdekking van Curiosity tot nu toe.
Curiosity, die al twaalf jaar over Mars rijdt, deed op 30 mei bij toeval een verrassende ontdekking. Tijdens een tocht door een droge rivierbedding reed het wagentje over een steen die daarbij verbrijzeld werd en openbarstte.
Toen onderzoekers de camera achterom lieten kijken, zagen ze in het puin iets dat ze niet eerder op Mars gezien hadden: gele zwavelkristallen. Uit een analyse met meetinstrumenten van Curiosity bleek dat de samenstelling pure zwavel is, zonder verbindingen met andere chemische elementen. De aanwezigheid van zuivere zwavel op de rode planeet is een onverwachte ontdekking. De bevindingen zijn gepresenteerd door NASA.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
‘We hebben verschillende onverwachte ontdekkingen gedaan tijdens de missie, maar deze was de meest verrassende’, mailt planeetwetenschapper Ashwin Vasavada van NASA’s Jet Propulsion Laboratory in Californië, die het Curiosity-project leidt. ‘De ontdekking van de prachtige, gele kristallen van zwavel en de gemeten zuivere zwavelsamenstelling, was verbluffend.’
Zuiver zwavel
Het marswagentje klimt sinds 2014 omhoog langs de 5 kilometer hoge Mount Sharp, door het drooggevallen Gediz Vallis kanaal. Sinds oktober vorig jaar verkent Curiosity hier een gebied dat rijk is aan sulfaten – zwavelhoudende mineralen – die bestaan uit zwavel in combinatie met andere elementen. Toch is de ontdekking van zuiver zwavel een verrassing.
Vasavada: ‘Het chemische element zwavel komt veel voor op aarde en Mars, maar bijna altijd in combinatie met andere elementen zoals waterstof of zuurstof. Pure zwavel ontstaat alleen onder speciale omstandigheden.’ Op aarde vormen de gele kristallen bijvoorbeeld in vulkanische omgevingen of thermische bronnen.
Eerder ontdekte Curiosity al dat de berg die hij beklimt tekenen vertoont van water dat er ooit aan en onder het oppervlak gestroomd heeft. Maar er zijn geen aanwijzingen dat er thermische bronnen of vulkaanuitbarstingen waren. Hoe de zwavelkristallen gevormd zijn op Mars is dus nog een raadsel.
‘Het probleem is dat Mars niet veel aanwijzingen voor ons heeft achtergelaten in het gebied dat wij bestuderen’, zegt Vasavada. ‘Ons team is nu meer informatie aan het verzamelen om te begrijpen hoe het zuivere zwavel gevormd kan zijn en hoe het in verband staat met de oude rivierbedding die het wagentje nu verkent.’
12 jaar op Mars
Het doel van dit karretje, dat in 2012 op Mars landde, is om het vroegere klimaat en de geologie van de planeet in kaart te brengen en te achterhalen of er ooit leven heeft kunnen bestaan. Sinds zijn aankomst zijn er al verschillende ontdekkingen gedaan over onder meer de aanwezigheid van water en moleculen die kunnen duiden op leven.
De ontdekking van het levenloze zwavel lijkt dan minder interessant. Toch is het volgens Vasavada ook een belangrijke en interessante ontdekking. ‘Het vinden van zuivere zwavel heeft ons al geleerd dat Mars een grote verscheidenheid aan gebieden had. Het toont dat het misschien mogelijk was dat er binnen iets eenvoudigs als een riviergeul, plekken waren waar de geologie, het water en de chemie speciale omstandigheden creëerden die de vorming van zuiver zwavel mogelijk maakten.’ Mogelijk waren er ook dit soort speciale plekken waar de omstandigheden ooit precies goed waren voor het ontstaan van leven.
Curiosity rijdt ondertussen verder over de rode planeet. Op zoek naar antwoorden op deze vragen en misschien nog meer onverwachte ontdekkingen. Vasavada: ‘Curiosity en Mars blijven ons verrassen’.
