De lancering van de Mars Express vanuit Baikonour verliep zonder problemen. Daarmee is voor het eerst een Europees ruimtevaartuig vertrokken naar de rode planeet.
Gespannen keken enkele honderden toeschouwers in Noordwijk naar het videoscherm. In de Space Expo hadden vele gasten van ESA/ESTEC zich verzameld om via een live videoverbinding de lancering van de Mars Express bij te wonen. De prijswinnaars van de raketwedstrijd die Natuurwetenschap & Techniek in mei organiseerde, zaten op de eerste rang.
Stipt om 19.45 uur vertrekt de Mars Express vanuit Baikonour.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Nadat Govert Schilling het publiek de fascinatie voor de rode planeet had geschilderd, van Huijgens tot H.G. Wells en Orson Welles tot Mariners, Vikings en andere NASA-expedities, vertelde ESA-wetenschapper Bernard Foing het aanwezige publiek enkele details over de Mars Express-missie. Het relatief zeer goedkope onderzoeksprogramma moet aanwijzingen geven over de aanwezigheid van leven op Mars. Tal van apparaten zullen de atmosfeer en de bodem van Mars gaan onderzoeken. Enerzijds gebeurt dit vanuit de orbiter, die enkele jaren lang rond Mars blijft cirkelen en het oppervlak van de rode planeet gedetailleerd in kaart brengt.
Daarnaast zal voor de aankomst op Mars het ruimtevaartuig een kleine capsule afstoten. Deze Beagle 2 zal, na afremmen door de ijle marsatmosfeer, uiteindelijk stuiterend op enkele luchtkussens het oppervlak bereiken. Aan boord bevindt zich een laboratorium met oventjes en een spectrometer, en een kleine robot zal grondmonsters verzamelen.
Op het scherm in Noordwijk toonde een klok de tijd tot de lancering. Meer dan 1600 raketten hebben de Russen reeds gelanceerd. Het gebrek aan geld in de Russische ruimtevaartindustrie maakt recente lanceringen spannender, maar alle voorbereidingen zijn uitgevoerd met de normale routine. Aftellen is er niet bij. De klok tikt de seconden weg en plotsklaps, om 19.45 uur, begint het gebulder. Even is het scherm geheel wit, door overbelichting van de camera, en daarna zien de toeschouwers hoe de raket zich majestueus verheft van het lanceerplatform. Een luid applaus vergezelt de eerste meters op weg naar Mars.
Anderhalf uur later is de lancering voorbij. De kleine Mars Express – met een massa van zo’n 1100 kilogram – bevindt zich dan in de interplanetaire baan en beweegt zich met drie kilometer per seconde, ten opzichte van de Aarde, naar Mars toe. Ondertussen werkt de ESA verder aan vergelijkbare ruimtevaartuigen die het komende decennium Venus en Mercurius moeten onderzoeken. Europa heeft zijn eerste schrede naar de planeten gezet.
