Hoe uiten we onze emoties? En werkt dit bij bonobo’s hetzelfde als bij mensen? Psychologe Mariska Kret doet onderzoek naar het non-verbaal uiten en het verwerken van emoties. Dat doet ze niet alleen bij mensen, maar ook bij bonobo’s en chimpansees, om zo de evolutionaire achtergrond van emoties te kunnen begrijpen.
‘Ik neem bij mensen en apen dezelfde psychologische tests af en kijk welke emoties hun aandacht trekken,’ zegt Mariska Kret (1982) van de Universiteit Leiden. Een voorbeeld van zo’n computertaak is een emotionele dot-probe-taak. Hierbij krijgen de apen of mensen eerst een stip te zien op het scherm, nadat ze die aangeraakt hebben worden er heel kort twee foto’s naast elkaar getoond. Eén foto is emotioneel (bijvoorbeeld een persoon die agressie toont) en de andere is neutraal (iemand met een neutrale blik). Als de afbeeldingen weer weg zijn, verschijnt er op de plek van één van de foto’s een stip die zo snel mogelijk aangetikt moet worden.
Emotioneler is sneller
‘Bij mensen was al aangetoond dat ze sneller zijn in het aanraken van de tweede stip als die een emotionele foto vervangt, dan wanneer hij op de plek van een neutrale foto verschijnt. Bij bonobo’s vonden we een vergelijkbaar effect,’ zegt Kret. ‘Opvallend was dat de bonobo’s meer aandacht hadden voor de positieve emoties, zoals die ze tonen tijdens vlooien en seks, terwijl mensen meer aandacht hadden voor negatieve emoties, zoals angst en agressie.’
‘Pijn werkt verschillend bij mannen en vrouwen’
Mannen en vrouwen ervaren pijn op een verschillende manier. Artsen moeten zich hier meer van bewust zijn, stelt Esmeralda Blaney Davidson.
‘Ik kijk naar verschillen en overeenkomsten in de verwerking van emoties tussen mensen, chimpansees en bonobo’s,’ zegt Kret. ‘Op die manier probeer ik meer inzicht te krijgen in de evolutie van emoties.’ Voor haar onderzoek is Kret genomineerd voor New Scientist Wetenschapstalent 2016.
Opgewonden pupillen
Daarnaast richt Kret zich op het effect van emoties op interacties. Ze kijkt daarvoor naar veranderingen in pupilgrootte. ‘Pupillen worden niet alleen groter als er weinig licht is, maar ook als mensen opgewonden zijn of als ze iets interessants zien,’ zegt Kret. ‘Het blijkt bovendien dat de pupillen van mensen die elkaar aankijken zich automatisch aanpassen aan de pupilgrootte van de ander. Ze spiegelen elkaars pupilgrootte.’
De finale van New Scientist Wetenschapstalent 2016 vindt donderdag 22 september plaats tijdens het evenement New Scientist Live: Brein in Hotel Casa 400, Amsterdam.
Tijdens die avond spreken ook hersenwetenschappers Erik Scherder, Iris Sommer en Alexander Sack over de actuele stand van zaken in de neurowetenschap. Bestel hier je tickets.
‘Ik ben ervan overtuigd dat het spiegelen van pupilgrootte niet zomaar gebeurt,’ zegt Kret. Uit haar onderzoek is inmiddels gebleken dat het spiegelen belangrijk kan zijn voor het ontstaan van vertrouwen. Hoe dat precies werkt en hoe het is ontstaan, is ze nu aan het onderzoeken. ‘Om gedrag echt te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te bedenken waar het gedrag vandaan komt en hoe het evolutionair gezien tot stand gekomen is.’
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: