Een anticonceptiemiddel voor mannen dat spermacellen twee uur lang stillegt, kan zwangerschap voorkomen. Althans, het middel werkt bij muizen. Het heeft geen nadelige bijwerkingen.
Een geneesmiddel dat spermacellen tijdelijk verlamt, kan de eerste mannenpil tegen zwangerschap worden. Bij muizen was het voorbehoedsmiddel 2 uur lang 100 procent effectief in het voorkomen van zwangerschap. Een etmaal later waren de dieren weer volledig vruchtbaar.
‘Dit is op het gebied van mannelijke anticonceptiemiddelen, revolutionair’, zegt farmacoloog Jochen Buck van Cornell-universiteit in New York, een de betrokken onderzoekers. Hij publiceerde het werk samen met zijn collega’s in het wetenschappelijk blad Nature Communications. De meeste andere anticonceptiemiddelen voor mannen die nu klinisch ontwikkeld worden, zijn pas effectief na 8 tot 12 weken, zegt hij.
‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...
Beweging uitgeschakeld
Uit eerder onderzoek is gebleken dat sperma een eiwit nodig heeft om te bewegen, het zogeheten ‘oplosbaar adenylylcyclase’, of sAC. Mannen die door zeldzame genetische mutaties geen sAC produceren, zijn daarom onvruchtbaar.
Buck en zijn collega’s onderzochten of een geneesmiddel dat sAC remt, kan worden gebruikt als anticonceptiemiddel voor mannen. Als sperma niet kan bewegen, kan het niet door het vaginale kanaal reizen om een eicel te bevruchten.
Het team bekeek de bewegingen van spermacellen van 17 mannelijke muizen. Van deze muizen kregen er 8 het geneesmiddel. In monsters die waren verzameld 2 uur nadat de muizen het geneesmiddel hadden gekregen, was gemiddeld slechts 6 procent van het sperma mobiel, vergeleken met ongeveer 30 procent bij de controlemuizen.
Het effect was na ongeveer 24 uur uitgewerkt, ‘wat betekent dat we niet alleen een anticonceptiemiddel hebben dat meteen werkt, maar dat het ook snel omkeerbaar is’, zegt farmacoloog Melanie Balbach, eveneens van de Cornell-universiteit.
Geen merkbare bijwerkingen
In een andere test koppelden de onderzoekers 52 mannelijke muizen aan vrouwtjes, 30 minuten nadat ze de mannetjes het anticonceptiemiddel hadden gegeven. Na 2 uur had elk muizenstel gepaard. Dat leidde niet tot zwangerschappen, wat betekent dat het anticonceptiemiddel 100 procent effectief was.
Het middel veroorzaakte ook geen merkbare bijwerkingen, zelfs niet toen de muizen 42 dagen lang continu driemaal de standaarddosis van een vergelijkbare stof kregen toegediend.
‘Wat mij bevalt aan het voorgestelde voorbehoedsmiddel in deze studie is dat het meteen werkt’, zegt biomoleculair onderzoeker Ulrike Schimpf van het KTH Royal Institute of Technology in Zweden. ‘Het werkt snel en tijdelijk, en is al efficiënt bij de eerste dosis.’
Buck en Balbach zijn van plan het middel te verfijnen zodat het langer werkt, voordat ze het bij mensen testen. Als alles goed gaat, hopen ze tegen 2025 met klinische proeven te beginnen. ’We hebben behoefte aan meer anticonceptieopties. Mannen hebben een optie nodig, zodat de last van anticonceptie niet meer alleen bij de vrouw ligt’, zegt Balbach. ‘We zijn erg optimistisch dat als mannen de remmer eenmaal innemen, dit hetzelfde effect zal hebben.’
