De interstellaire gas- en stofwolken genaamd ‘Pilaren der Creatie’ (bekend van iconische beelden van de Hubble ruimtetelescoop) blijken magneetvelden te bevatten. Deze magneetvelden beïnvloeden waarschijnlijk de stervorming in de wolken.
De Pilaren der Creatie (of Zuilen der Schepping) staan op ongeveer 7.000 lichtjaar afstand. Ze bestaan uit extreem koud moleculair waterstofgas (H2), helium en stof. De Pilaren zijn lichtjaren groot en danken hun naam aan de sterren die ontstaan in de gebieden waar stof en gas samentrekken.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Licht verraadt magneetvelden
De onderzoekers maten met de James Clerk Maxwell Telescoop de polarisatie van het licht dat door de pilaren wordt uitgezonden. De polarisatie is de richting waarin het uitgezonden licht trilt.
Dit licht, dat afkomstig is van lichtbronnen in de omgeving, wordt weerkaatst door zandachtige deeltjes in de Pilaren. Deze deeltjes zijn 0,1 tot 1 millimeter groot en hebben de elliptische vorm van een rugbybal, zegt Kate Pattle, onderzoeker aan de University of Central Lancashire in Engeland. In een magnetisch veld draaien deze korreltjes zo dat hun lange as loodrecht staat op de richting van het veld. Hierdoor zenden ze licht uit dat iets meer gepolariseerd is in de richting loodrecht op het magnetische veld. Door met een polarisatiefilter naar het licht te kijken, konden de onderzoekers de richting en de kracht van de magneetvelden in de Pilaren meten.
Volgens de onderzoekers kunnen de magneetvelden de vorming van de sterren in het gebied vertraagd hebben. ‘Hoe dat precies gebeurt is nog een open vraag’, zegt Pattle. Sterren vormen als de dichtheid van een koude ‘klont’ gas zo hoog wordt, dat het in elkaar stort onder het eigen gewicht. Zo’n ineengestorte klont vormt uiteindelijk een ster. Magneetvelden kunnen het ineenstorten tegenhouden. ‘We zien gasklonten die ondanks hun hoge dichtheid niet ineenstorten’, zegt Pattle. ‘Dat komt waarschijnlijk doordat turbulente magneetvelden tegenkracht bieden.’
Veranderende velden
Maar de onderzoekers zagen ook iets geks. De gemeten magneetvelden zijn vijf tot zes keer sterker dan verwacht. Als de velden zo sterk waren ten tijden van het ontstaan van de pilaren, dan hadden ze de vorming tegen moeten houden. ‘Onze beste verklaring is dat het gas samengeperst is na het ontstaan van de pilaren’, zegt Pattle. Dat kan er namelijk voor gezorgd hebben dat ijler gas, met zwakke magneetvelden, is samengeperst tot dichter gas met sterkere magneetvelden.
‘Onze resultaten laten zien dat magneetvelden een belangrijke rol spelen in dit gebied’, zegt Pattle. ‘Maar dat was misschien niet altijd zo. De rol van de magneetvelden verandert met de tijd, net zoals het gebied zelf verandert en vervormt.’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: