Kun jij het nieuwe liedje van Taylor Swift ook niet uitstaan? Een magneet boven je hoofd kan je flink van mening doen veranderen.
Wetenschappers hebben aangetoond dat ze met een paar minuten magnetische stimulatie aan het voorste gedeelte van het brein mensen meer of minder van muziek kunnen laten houden. Ze wisten zelfs te manipuleren hoeveel de proefpersonen bereid waren om aan muziek uit te geven.
Robert Zatorre en zijn collega’s van de McGill-universiteit in Canada vroegen zeventien proefpersonen om muziekstukken te beluisteren, waarvan een gedeelte door de onderzoekers was gekozen, en een ander gedeelte door de proefpersonen. De proefpersonen moesten aangeven hoe plezierig ze de muziek ervoeren.
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Verschillende magneetsterktes
Bij twee proeven werd tijdens het luisteren transcraniële magnetische stimulatie toegepast, een techniek waarbij hersengebieden worden gestimuleerd door een grote magnetische spoel boven de schedel te plaatsen. Bij een derde gelegenheid kregen de proefpersonen een placebo-behandeling, zonder techniek die de hersenen stimuleerde. Na afloop kregen de proefpersonen de mogelijkheid om de liedjes te kopen met hun eigen geld.
Door verschillende magneetsterktes te gebruiken konden de onderzoekers de dorsolaterale prefrontale cortex stimuleren of onderdrukken. Dit is een hersengebied dat zich onder andere bezighoudt met besluitvorming en sociaal nadenken. Wanneer dit hersengebied werd gestimuleerd vonden de proefpersonen de muziekstukken die ze niet zelf hadden gekozen een stuk mooier en waren ze bereid om gemiddeld 10 cent meer aan de liedjes te spenderen ten opzichte van de placebo-stimulatie. Wanneer het gebied werd onderdrukt, gaven ze juist aan de muziek minder leuk te vinden en betaalden ze gemiddeld 15 cent minder.
Sciencefiction
Het effect lijkt te ontstaan in de dorsolaterale cortex, een hersengebied dat de hoeveelheid dopamine reguleert dat in ons beloningssysteem vrijkomt. Dit systeem wordt onder andere actief wanneer we muziek beluisteren of andere plezierige stimuli ervaren. ‘Hoe dit fenomeen fysiologisch werkt was al bekend, maar het idee dat je mensen meer of minder van muziek kunt laten houden, bleef toch altijd als sciencefiction klinken,’ zegt Zatorre.
De onderzoekers denken dat de techniek op vergelijkbare wijze voor andere smaken en voorkeuren kan worden gebruikt. ‘Dit is een baanbrekend onderzoek dat belangrijk bewijs levert over hoe plezier ontstaat tijdens het ervaren van esthetische stimuli, zoals muziek,’ zegt Tuomas Eerolaat van de Durham-universiteit uit Engeland.
Waardering
De techniek kan mogelijk uitkomst bieden bij mentale stoornissen waarbij het beloningssysteem niet meer functioneert. Apathie is een veel voorkomend symptoom van depressie en parkinson: mensen blijven onbewogen bij ervaringen waar ze voorheen wel van genoten. ‘De techniek zou zich kunnen richten op het regelen van het beloningssysteem, zodat er bijvoorbeeld heftiger wordt gereageerd op plezierige stimuli,’ stelt Zatorre.
Anderzijds zou het kunnen worden ingezet bij verslavingen en obsessief gedrag. Door niet te stimuleren, maar te onderdrukken, kan de waardering voor bepaalde sterke stimuli, zoals drugs of gokken, worden verminderd.
Vooralsnog vindt die verandering alleen plaats wanneer de magneet actief is – daarna is het effect verdwenen. Van echt hersenspoelen is dus geen sprake. Toch is er één geval bekend waarbij diepe breinstimulatie, vanuit het niets bij een zestigjarige man een diepgaande liefde voor Johnny Cash heeft veroorzaakt, die nooit meer is weggegaan.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: