Het lijkt erop dat de plotse besmettingsgolf van longontstekingen bij kinderen in China het gevolg is van ‘gewone’ luchtweginfecties. Die spelen nu weer op, na afloop van de lange periode van strenge covid-19-maatregelen in het land.
Wetenschappers onderzoeken momenteel de opmars van een onbekende ziekte in China, waarbij opvallend veel kinderen met longontsteking in het ziekenhuis belanden. Hoewel de situatie onduidelijk blijft, is het waarschijnlijk dat deze uitbraak te wijten is aan een opleving van veelvoorkomende ziekteverwekkers van de luchtwegen na de strikte afsluiting van het land vanwege het coronavirus. Het is dus niet het resultaat van een nieuw soort infectie.
Wat is longontsteking?
Longontsteking is een algemene term voor ontstekingen van de longen, die meestal het gevolg zijn van een infectie. Symptomen zijn hoesten, kortademigheid, koorts en pijn op de borst.
‘Pijn werkt verschillend bij mannen en vrouwen’
Mannen en vrouwen ervaren pijn op een verschillende manier. Artsen moeten zich hier meer van bewust zijn, stelt Esmeralda Blaney Davidson.
De meeste mensen herstellen binnen een paar weken van een longontsteking. Mensen die extra kwetsbaar zijn, zoals baby’s, ouderen en mensen met gezondheidsproblemen, belanden soms in het ziekenhuis.
Wanneer en waar zijn deze gevallen voor het eerst gezien?
Op 21 november 2023 publiceerde het netwerk voor infectieziektemonitoring ProMED een beknopte versie van een nieuwsbericht uit China. Daarin stond dat ziekenhuizen in Beijing en elders ‘overspoeld werden met zieke kinderen’ met een onbekende longontsteking. Dit leidde tot bezorgdheid over een mogelijke nieuwe pandemie. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft China op 22 november om meer informatie gevraagd.
Wat zijn de symptomen?
In de eerste van twee ProMED-berichten over dit onderwerp wordt ‘een inwoner van Beijing’ aangehaald die zegt dat koorts het belangrijkste symptoom is dat ze bij kinderen hebben gezien. Er wordt niet gehoest, maar veel patiënten ontwikkelen wel zogeheten longknobbels. In geen van de ProMED-berichten wordt melding gemaakt van sterfgevallen.
Wat is een longknobbel?
Een longknobbel is een weefselknobbeltje in de long dat zichtbaar is op een röntgenfoto of CT-scan. Ze komen voor bij een derde van de mensen van wie de longen worden gescand. Meestal zijn ze het gevolg van lopende of vroegere infecties.
Volgens epidemioloog Paul Hunter van de Universiteit van East Anglia in het Verenigd Koninkrijk zijn deze knobbels eerder een teken van een bacteriële infectie dan van een virus. Ze kunnen bijvoorbeeld het gevolg zijn van een bacteriële infectie die mensen ontwikkelden nadat ze een griepvirus hebben gehad.
Is een bacteriële infectie minder zorgwekkend dan een virus?
Hoewel bacteriële infecties voor de patiënt net zo gevaarlijk zijn als virusinfecties, worden ze als een minder grote bedreiging gezien als het gaat om het risico op een pandemie. Dit komt doordat bacteriën zich veel langzamer vermenigvuldigen en evolueren dan virussen. Ze kunnen meestal ook worden behandeld met antibiotica. Het is dus meestal gemakkelijker om uitbraken van bacteriële infecties onder controle te krijgen.
Welke bacterie zou verantwoordelijk kunnen zijn voor de longontsteking?
In het tweede bericht van ProMED staat dat er de afgelopen twee maanden meldingen zijn geweest van uitbraken door de veelvoorkomende bacterie Mycoplasma pneumoniae. Deze veroorzaakt meestal milde infecties van de keel en luchtwegen. Deze bacterie is ook de belangrijkste oorzaak van longontsteking bij kinderen in de Verenigde Staten. De longknobbels die in China werden beschreven, zijn echter niet typisch voor Mycoplasma, zegt een moderator van ProMED.
Heeft de longontsteking zich elders verspreid?
Bij een soortgelijke uitbraak in Zuid-Korea zijn meer dan tweehonderd gevallen gemeld bij kinderen. Deze zijn allemaal te wijten aan Mycoplasma. Dus óf dit staat los van de uitbraken in China, óf de gevallen in China zijn ook te wijten aan Mycoplasma.
Een Zuid-Koreaanse krant citeert een ziekenhuisarts, Ma Sang-hyuk, die zegt dat het land erop vertrouwt dat het de uitbraak het hoofd kan bieden. Tijdens een Mycoplasma-uitbraak in Zuid-Korea in 2019 werden 13.500 mensen in het ziekenhuis opgenomen, aldus de krant.
Waarom gebeurt dit nu?
Het is normaal dat infecties aan de luchtwegen toenemen tijdens de winter. Bovendien is dit China’s eerste winter sinds de strenge lockdowns wegens covid-19. Dat betekent dat er veel meer kinderen dan normaal zullen zijn die niet eerder zijn blootgesteld aan bepaalde virussen en bacteriën, en dus geen immuniteit hebben opgebouwd.
Bovendien zal de immuniteit van mensen die eerder door deze virussen en bacteriën zijn besmet, enigszins zijn afgenomen. Dat betekent dat een grote golf van infecties waarschijnlijk is. Dat is ook in andere landen gebeurd na de lockdowns.
Dat betekent ook dat gevallen van longontsteking die normaal gesproken over jaren worden uitgesmeerd, in één keer kunnen voorkomen. Er wordt aangenomen dat dit de reden is waarom er in 2022 wereldwijd meer dan duizend meldingen waren van acute hepatitis bij kinderen, een zeldzame complicatie van blootstelling aan een veelvoorkomend virus dat weer opdook na lockdowns.
Dus het zal geen nieuwe pandemie veroorzaken?
Er zal op den duur zeker een nieuwe pandemie uitbreken als gevolg van een infectie, gezien het aantal ziekteverwekkers dat evolueert. Maar zoals epidemioloog Paul Hunter opmerkt: als deze gevallen in China waren veroorzaakt door een nieuwe ziekteverwekker, dan zouden ook veel volwassenen ziek moeten worden, omdat zij ook niet eerder zijn blootgesteld.
‘Mijn gevoel zegt dat het niet zal leiden tot een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid van internationaal belang, maar ik zou die mogelijkheid niet volledig uitsluiten totdat we een definitieve diagnose hebben’, zei hij in een verklaring van het Science Media Centre in het Verenigd Koninkrijk.
