Op 20 juli zal de spaceshuttle Columbia vanaf het Kennedy Ruimtevaart Centrum worden gelanceerd. Aan boord heeft hij de telescoop Chandra. Die zal röntgenopnamen van het heelal nemen. Door de atmosfeer is dit vanaf de Aarde niet mogelijk. De röntgenvariant van de Hubble-telescoop is volgens de makers de beste röntgenspiegeltelescoop ooit.

De opnamen van Chandra zullen veel scherper zijn dan de opnamen die tot nu toe van röntgenbronnen in het heelal zijn gemaakt. De telescoop heeft een scheidend vermogen van ongeveer een halve boogseconde, wat uniek is. Het bereik van de opnamen is ook veel groter dan tot nu toe mogelijk was.

In het decembernummer 1998 van Natuurwetenschap & Techniek schreef dr Frits Paerels over de Advanced X-ray Astrophysics Facility (AXAF). Chandra is de nieuwe naam voor dit project en verwijst naar de in 1995 overleden Chandrasekhar. Deze Indiase natuurkundige won in 1983 de Nobelprijs voor zijn onderzoek naar stervorming en –structuren. Bovendien betekent Chandra in het Sanskriet lichtend.

‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
LEES OOK

‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’

Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.

Stichting Ruimteonderzoek Nederland (SRON) bouwde en testte tralies van Chandra die nodig zijn om de straling te analyseren. Cilindrische spiegels vangen de straling op en focusseren die op een buigingstralie. Door de eigenschappen van deze tralie buigt iedere kleur straling anders af. Zoals een prisma zichtbaar licht in kleuren splitst, zo splitst de tralie de röntgenstraling. Het spectrum dat hierdoor ontstaat, verraadt veel over zijn afkomst. Chandra gaat veel objecten observeren, zoals witte dwergen, neutronensterren en de hete buitenlagen van sterren. Rond 18 augustus verwachten de röntgenastronomen de eerste testwaarnemingen.

AV