In de toekomst hoeven advocaten en consultants bij juridische conflicten geen stapels jurisprudentie meer door te spitten. Bij adviesbureau Deloitte werkt Roderick Lucas aan een kunstmatig intelligent systeem dat onderzoek naar rechtspraak kan vereenvoudigen en automatiseren.
We leven in een wereld waarin technologie een steeds ingrijpender rol speelt. Zaken als augmented reality, machine learning en kunstmatige intelligentie zijn niet langer het exclusieve speelterrein van universiteiten en onderzoeksinstellingen. Nieuwe technologieën hebben ook op het bedrijfsleven grote invloed. Zo ook bij adviesbureau Deloitte, vertelt Lucas.
Je werkt op de afdeling Tax & Legal. Dat klinkt niet meteen als een typische plek waar je met kunstmatige intelligentie aan de slag kunt…
‘Juridische teksten zijn juist bij uitstek geschikt voor een kunstmatig intelligente analyse. Voor mensen zonder juridische achtergrond – zoals ikzelf – zijn die teksten vaak heel ondoordringbaar. Tegelijk is er wel heel veel data. Enorme stapels met oude uitspraken, contracten, dat soort materiaal. Daar kun je een zelflerend neuraal netwerk goed doorheen laten spitten.’
‘Ik probeer robots te ontwikkelen die ook echt een nieuwe stap maken’
Hoe werkt vliegen? Dat lijkt een simpele vraag, maar voor luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink is het een levenslange zoektocht.
Bouwen jullie zo’n neuraal netwerk zelf?
‘Ja. Er zijn wel kant-en-klare systemen op de markt, maar juridische teksten zijn dermate gecompliceerd en de benodigde analyses zo specifiek dat dergelijke systemen niet kunnen wat wij nodig hebben. Dus bouwen we ze zelf. We schurken daarbij heel dicht tegen de huidige wetenschappelijke literatuur aan.’
Wat voor technieken gebruiken jullie tijdens het bouwen?
‘Het is een mix van traditionele machine learning-technologie en geavanceerde neurale netwerken. We hebben de beschikking over machines met enorme parallelle rekenkracht. Daardoor kunnen we goed experimenteren met de voors en tegens van bepaalde modellen.’
Hoe zorg je dat zo’n systeem rechtspraak leert begrijpen?
‘Die rechtspraak is voor mensen vaak al moeilijk, dus voor zo’n systeem ook. Een manier om dat voor elkaar te krijgen is om het systeem heel veel juridische documenten te voeren. Je hebt het dan echt over tientallen gigabytes aan platte tekst.’
En als het de boel eenmaal begrijpt, waar gaat hij dan naar op zoek?
‘Naar het antwoord op specifieke vragen en de juridische beredenering die daaraan vastzit. Stel bijvoorbeeld dat je een geschil hebt met de Belastingdienst. Dan kun je Deloitte inschakelen om antwoord te zoeken op de vraag of je bezwaar moet maken. Ons systeem doorzoekt en analyseert vervolgens de jurisprudentie. Dat gaat veel sneller en is preciezer dan wanneer je dat met alleen mensenwerk zou moeten doen.’
En krijg je dan uiteindelijk een concreet advies: wel of niet in beroep?
‘Dat is de stip aan de horizon. Ons systeem levert nu al een eerste advies en een uitgebreide onderbouwing. Een consultant kan zijn uiteindelijke analyse en advies hierop baseren. Maar ook los van dat advies, is het voordeel van het systeem groot. Het doet immers al het uitzoekwerk en presenteert dat in een kant-en-klaar overzicht.’
Door wie wordt het systeem straks gebruikt?
‘We hebben het systeem allereerst ontwikkeld voor intern gebruik. Nu nog voor de Nederlandse afdeling, maar we maken het zodanig dat een wereldwijde uitrol mogelijk is. Wij zijn in Nederland hier nu de voorloper in, en worden al gevolgd door andere afdelingen. De vervolgstap is om dit ook bij klanten uit te rollen. Naast een advies leveren we dan dus een tool die toegespitst is op hun wensen.’
Je hebt zelf geen fiscale achtergrond. Hoe ben je deze bedrijfstak ingerold?
‘Ik heb econometrie gedaan, met een focus op data science – iets anders, dus. Maar het is juist als dataspecialist enorm leuk om in zo’n soort setting te werken. Bij Deloitte liggen veel kansen op het gebied van kunstmatige intelligentie. Ook bij de audit-afdeling, bijvoorbeeld, waar men onder andere zoekt naar afwijkingen in boekhouding. Dat zijn hele leuke opdrachten. En dit bedrijf is daarin een van de leidende partijen. Niet alleen traditioneel, maar ook wat betreft dit soort innovatieve technieken.’
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met 
What impact will you make? Kom werken bij Deloitte
De tijd van alleen maar keihard werken om de top te bereiken, lijkt voorbij. De ambities van talenten zoals jij reiken verder dan dat. Je wilt niet zomaar werken, je wilt een baan met impact. Bij een werkgever waar jij het verschil kunt maken.
Deloitte is zo’n werkgever. Kijk hier voor meer informatie.