Pasadena, California (VS) – In tegenstelling tot gangbare theorieën bevatten de ijskappen op Mars mogelijk veel minder koolstofdioxide dan gedacht.


De zuidpool van Mars vertoont een pokdalig oppervlak. Tal van putten vormen gaten met een diepte van zo'n acht meter. De diameter van de gaten varieert van enkele honderden meters tot meer dan een kilometer. Volgens Shany Byrne en Andrew Ingersoll zien de camera's van de Mars Odyssey gaten in de koolstofdioxideijskap. Die kap is volgens hen hooguit tien meter dik en bedekt een grote hoeveelheid waterijs. Dit weerspreekt het gangbare model, waarin de polen van Mars enorme koolstofdioxidereservoirs vormen voor het hoge gehalte aan CO2 van de marsatmosfeer.
Byrne en Ingersoll probeerden met modellen de vorming van de gaten te berekenen. Met name de steile wanden van de putten vormden daarbij een probleem. De oplossing bleek een afname van de helderheid van de koolstofdioxidelaag bij toenemende diepte, met daaronder een waterijsoppervlak. Onder die omstandigheden dijen de putten met een snelheid van een tot drie meter per jaar uit. Een thermische camera aan boord van de Mars Odyssey liet zien dat de temperaturen onderin de putten hoger is dan de rand. Dat ondersteunt de hypothese dat de bodem een ijslaag is. De Californische onderzoekers sluiten uit dat het waterijs weer koolstofdioxide bedekt. Waterijs geleidt warmte naar diepere lagen, en als dat koolstofdioxideijs was, zou het sublimeren.

Vele putten ontstaan in de koolstofdioxidelaag aan de zuidpool.

De ijskappen van Mars bevatten blijkbaar maar een beperkte hoeveelheid koolstofdioxide, zo beschrijven de beide onderzoekers in Science. Als een complete ijskap van 88.000 vierkante kilometer, een dikte van tien meter en een dichtheid van 1,6 kilogram per liter sublimeert, dan draagt dat maar vijf procent bij aan de gemiddelde druk aan het marsoppervlak. Bij gebrek aan extra ondergrondse koolstofdioxidevoorraden op Mars kan de atmosferische koolstofdioxideconcentratie op Mars dan niet veel hoger worden dan hij nu is. Als dan het koolstofdioxide voornamelijk in de marsatmosfeer voorkomt, dan bevat Mars relatief minder koolstofdioxide dan Aarde en Venus.

Erick Vermeulen