Veel vliegtuigen hebben automatische piloten, maar die kunnen alleen in bepaalde omstandigheden worden gebruikt. Nu test Airbus een automatische piloot die de dichtstbijzijnde veilige luchthaven kan kiezen, een vliegtuig kan laten landen en zelfs naar de terminal kan taxiën.
Airbus test een automatische piloot die in geval van nood zelfstandig een vliegtuig kan laten landen en naar de terminal kan taxiën. Als vliegtuigen hiertoe in staat zijn, vliegen we dan binnenkort allemaal zonder menselijke piloot aan boord?
Wat is een automatische piloot?
De eerste automatische piloot ontstond in 1912, maar was uiterst beperkt. Een gyroscoop en een hoogtemeter die mechanisch met de besturing waren verbonden, konden het vliegtuig op een bepaalde koers en hoogte houden. Ondanks deze beperkingen ontlastte het systeem piloten. Ze konden bijvoorbeeld langer naar beneden kijken om hun kaarten of instrumenten te lezen, zonder zich zorgen te maken van de koers af te raken.
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Naarmate de tijd verstreek werden automatische piloten steeds beter. In 1947 vloog een aangepast C-54 transportvliegtuig een reeks automatische testvluchten tussen bestemmingen die duizenden kilometers van elkaar verwijderd waren. Hij landde zelfs op de landingsbaan, hoewel de menselijke piloot wel rapporteerde dat het tot een paar ’harde landingen’ leidde.
Tegenwoordig hebben we zelfs ruimtevliegtuigen zonder bemanning. Deze worden met raketten gelanceerd, kunnen enkele jaren autonoom in een baan om de aarde vliegen en zelf landen. Ook zijn er militaire, commerciële en zelfs speelgoeddrones die zonder menselijke bestuurder kunnen vliegen. Maar de voorschriften voor het vervoer van honderden passagiers zijn uiteraard strenger.
Wat is het verschil met moderne automatische piloten?
Het nieuwste systeem van Airbus, DragonFly, is misschien wel de meest geavanceerde automatische piloot tot nu toe. Het bedrijf zegt dat het eerder een veiligheidsvoorziening voor noodgevallen is dan een alledaags hulpmiddel. Als de piloten niet in staat zijn om te vliegen, kan DragonFly uitzoeken wat de beste luchthaven is, het vliegtuig laten landen en zelfs naar de terminal taxiën zodat de passagiers kunnen uitstappen.
Hoewel de meeste moderne vliegtuigen al in staat zijn zelf te landen in geval van nood, vertrouwen zij op het instrumentlandingssysteem (ILS) op de grond. Dat zendt een kegel van radiosignalen uit om een vliegtuig naar de startbaan te leiden. Omdat DragonFly is ontworpen om snel te landen op het dichtstbijzijnde vliegveld, dat mogelijk geen ILS heeft, heeft het videocamera’s die de boordcomputer kan gebruiken om het vliegtuig succesvol te laten landen. Met diezelfde camera’s kan het ook autonoom taxiën. Sommige vliegtuigen kunnen ook op de automatische piloot opstijgen, maar dat wordt niet gebruikt.
Zullen menselijke piloten ooit verdwijnen?
DragonFly zal eerder een laatste redmiddel zijn dan iets voor dagelijks gebruik, zegt een woordvoerder van Airbus. ‘Het is zeker niet de eerste stap naar een vliegtuig zonder menselijke piloten. We proberen ze niet te vervangen, het gaat alleen om het verbeteren van de veiligheid.’
Luchtvaartexpert Antonios Tsourdos van de Cranfield-universiteit in het Verenigd Koninkrijk zegt dat moderne vliegtuigen voor 95 procent van de vluchtduur onder computercontrole staan. Toch onderstreept hij dat menselijke piloten nog steeds van vitaal belang zijn. ‘Het probleem is natuurlijk dat die 5 procent of minder misschien geen groot aandeel is, maar meestal wel het moeilijke deel’, zegt hij.
Tsourdos zegt dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat we binnenkort commerciële vluchten zonder piloten zullen hebben. ‘De rol van de piloten kan in de loop der jaren veranderen, zodat ze toezichthouders worden. Ik denk dat het vanuit het oogpunt van veiligheid onwaarschijnlijk is dat ze zullen verdwijnen’, zegt hij.
