Prof. dr. Cornelis de Jager – roepnaam Kees, gewoon met een K – is een van de grootste Nederlandse astronomen van de afgelopen eeuw. Op 29 april wordt hij 96 jaar.
Kees de Jager verrichtte baanbrekend onderzoek aan zonnevlammen, bestudeerde de allerzwaarste sterren in het heelal, was actief in tal van internationale organisaties, en wordt algemeen beschouwd als de vader van het Nederlandse ruimteonderzoek.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Na zijn emeritaat stortte hij zich op het raadsel van de zonneactiviteit, en de relatie met het aardse klimaat. Daarnaast heeft De Jager een bijzondere gave voor het populariseren van zijn vakgebied. Nog steeds geeft hij lezingen en schrijft bijdragen voor het sterrenkundige maandblad Zenit.
Ter gelegenheid van De Jagers 96e verjaardag maakte wetenschapsjournalist Govert Schilling een portret van hem, dat begint als een spannend jongensboek:
‘Duitse soldaten pakten aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in de haven van Den Helder een negentienjarige knul op. Die beweerde met zijn kano op bezoek te willen gaan bij familie op Texel. Maar waarom had hij dan zo veel eten bij zich? ‘Hier die kano’, luidde het, ‘en voorlopig elke dag melden bij de Ortskommandant.’ Het roekeloze plan van de tiener om de Noordzee over te steken en zich bij de geallieerden aan te sluiten, liep op niets uit.
Die vaderlandslievende knul was Kees de Jager, eerstejaars student wis- en natuurkunde in Utrecht. Dat van die familie op Texel klopte trouwens wel: hij had er een oom en tante wonen. Zijn vader was schoolmeester geweest op het eiland, maar in 1926 was het gezin naar Nederlands-Indië geëmigreerd – het huidige Indonesië. Pas in het najaar van 1939 kwam Kees terug naar Nederland; tijdens de vier weken durende bootreis vielen de Duitsers Polen binnen.’
Hoe het verder ging – het onderduiken tijdens de oorlogsjaren, zijn wetenschappelijke werk over de allergrootste en allerhelderste sterren, de politieke intriges waar hij in verzeild raakte – lees je in New Scientist 43 of online op Blendle (€ 0,89).
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: