In de darmen van kakkerlakken leeft een bacterie die voor zijn ademhaling methanol gebruikt.
Voor de omzetting van voedsel in bruikbare energie ademen mensen zuurstof. Bacteriën die in zuurstofarme omgevingen zoals bodems of diep water leven, doen dit anders. Zij gebruiken voor hun ademhaling andere gassen. Veelal zijn dit wel zuurstofverbindingen, bijvoorbeeld nitraat, sulfaat en koolstofdioxide. Wander Sprenger, bioloog aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, voegde onlangs methanol aan dit rijtje toe.
Sprenger promoveert eind januari op zijn ontdekking van een bijzondere bacterie in het spijsverteringskanaal van kakkerlakken. In de darmen van deze insecten leven bacteriën die helpen bij de vertering van de taaie celwanden van planten. Bij het verteringsproces ontstaat onder andere methanol, het eenvoudigere broertje van ons alledaagse alcohol. Sprenger ontdekte dat dit methanol direct weer wordt omgezet door een andere bacterie: Methanomicrococcus blatticola. Deze zeer gespecialiseerde bacterie gebruikt voor zijn ademhaling methanol in plaats van zuurstof, omdat dit gas schaars is in de kakkerlakkendarm.
Mieren zijn magnifieke navigators
Mieren zijn in staat tot verbazingwekkende navigatieprestaties. Misschien kan waardering hiervoor helpen om deze insectensoorten te behouden.
De methanolomzetting levert zoveel energie dat de bacterie erg snel kan groeien en zijn voedselconcurrenten weinig kans maken. Tenminste, als alle omstandigheden optimaal zijn, want voor een goede groei heeft hij veel verschillende stoffen nodig. Dat is vermoedelijk de reden dat wetenschappers dit organisme nu pas ontdekken.
